Phân xưởng luyện gang C13 - Quân giới Khu 5 được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh

Phân xưởng luyện gang C13 - Quân giới Khu 5 (hay còn gọi là C21) được đặt tại suối Nước Sót, gần làng Kon Blo, xã Đăk Moong, H16; hiện là làng Kon Blo (thôn 8), xã Đăk Kôi, huyện Kon Rẫy.

Đăk Kôi được xem là một trong những căn cứ địa của tỉnh Kon Tum trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Người dân Tơ Đrá nơi đây đã có lịch sử cư trú từ rất lâu đời, nhiều phong tục tập quán được lưu truyền và gìn giữ. Trong đó ngành nghề rèn thủ công truyền thống được xem là một nét văn hóa độc đáo cả về khoa học và giá trị lịch sử.

Từ việc phát minh ra lò rèn độc đáo bằng da, lò rèn tạo hơi bằng hai ống gỗ để nung quặng, đến chế tạo ra nhiều nông cụ, khí cụ phục vụ cho cuộc sống sinh hoạt đời thường, phục vụ cho quân và dân các dân tộc trong tỉnh cũng như bộ đội địa phương, Quân khu 5 trong giai đoạn đầu chống Mỹ cứu nước.

Từ loại lò rèn này đã cho ra đời một Phân xưởng luyện gang C13 - Quân Khu 5 đầu tiên ở Tây Nguyên và cũng là một trong những cơ sở sản xuất vũ khí đầu tiên của Quân khu 5 trong những năm chống Mỹ cứu nước.

Mô hình phân xưởng

Với những thành tích đạt được, tại Đại hội Mừng công của Phòng hậu cần Quân khu 5 năm 1966, Phân xưởng luyện gang C13 - Quân giới Khu 5 được tuyên dương là ngọn cờ đầu của các xưởng quân giới trực thuộc quân khu và được nhà nước tặng Huân chương Chiến công giải phóng hạng Ba, cùng nhiều huân, huy chương cho cán bộ, chiến sĩ và nhân công kỹ thuật của Phân xưởng.

Như vậy, đến nay toàn tỉnh có 24 di tích lịch sử, văn hóa được xếp hạng (18 di tích cấp tỉnh, 4 di tích cấp quốc gia và 2 di tích cấp quốc gia đặc biệt).

Lâm Trà