Huyện Đăk Glei: Bãi rác gây ô nhiễm, người dân lo lắng

Lân la hỏi thăm thì được biết, chị tên là Y In - người làng Đông Lốc (xã Đăk Man, huyện Đăk Glei). Nhà Y In cách bãi rác khoảng vài trăm mét nên chịu những ảnh hưởng trực tiếp từ bãi rác.

Không riêng gì mình đâu, mà cả làng đều bức xúc vì nó (bãi rác) - Y In bực dọc nói - Nhiều năm nay, từ khi huyện làm bãi rác, cuộc sống của cả làng khổ sở lắm. Ngày cũng như đêm, mùi hôi thối lan khắp nơi; ruồi nhặng nhiều lắm, từng đàn từng đàn bay vào làng.

Những ngày nắng nóng, người ta đốt rác càng đáng sợ. Ăn bữa cơm, uống miếng nước cũng không được, lo nhất là người già, trẻ con bị bệnh tật. Còn mùa mưa thì rác, nước rác chảy xuống suối đen ngòm, chẳng ai dám lấy nước, phải đi lên tận đầu con suối. Dân làng mong chính quyền sớm có biện pháp xử lý, không để kéo dài thêm nữa - Y In lo lắng.

Rác được thu gom về, chất đống, đốt và gạt xuống vực. Ảnh: T.H

Lấy hết can đảm, chúng tôi vào bãi rác, đúng lúc một chiếc xe chở đầy rác ì ạch vượt dốc rồi bò vào bãi đổ. Những đàn ruồi nhặng lớn bị động bay vù vù, không gian đặc quánh bởi khói độc. Theo quan sát của chúng tôi, bãi rác được xây dựng trên sườn đồi cao, bên dưới là vực sâu. Dù trong thiết kế, bãi rác phải lót đáy chống thấm và các hố thu nước rỉ rác cũng như hệ thống xử lý nước rỉ rác, nhưng trên thực tế hoàn toàn không có các hạng mục này.

Thông tin từ Đội Quản lý và dịch vụ công cộng huyện Đăk Glei (đơn vị quản lý, sử dụng bãi rác) cho biết, dự án đầu tư xây dựng bãi rác huyện Đăk Glei tại xã Đăk Pét (giáp thôn Đông Lốc, xã Đăk Man) do Phòng Tài nguyên và Môi trường làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 1207/QĐ-UBND ngày 07/11/2007; hoàn thành và đưa vào sử dụng năm 2008, có diện tích khoảng 6.000m². 

Đến năm 2012, UBND huyện tiếp tục đầu tư thêm 1,2 tỷ đồng mở rộng đường vào bãi rác, làm bãi đậu xe, xây bờ kè chắn rác và mở rộng hố chứa rác. Hiện tại, mỗi ngày bãi rác này tiếp nhận khoảng 6 tấn rác thải thu gom trên địa bàn thị trấn Đăk Glei.

Ông Từ Anh Dũng - Đội trưởng Đội Quản lý và dịch vụ công cộng huyện Đăk Glei - cho hay, tiếng là bãi chôn lấp, xử lý rác nhưng trên thực tế, quy trình xử lý hết sức đơn giản: rác được thu gom, chở về đây đổ, để khô rồi đốt, sau đó gạt xuống vực, huyện chưa thực hiện được phân loại hay chôn lấp do thiếu kinh phí.

Nguy hại dễ nhận ra nhất là do rác thải không được phân loại, cũng như xử lý không đúng cách, nên khi phân huỷ gây ra mùi hôi thối, tạo thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, làm ô nhiễm không khí, nước, đất, làm mất vệ sinh môi trường và ảnh hưởng tới đời sống người dân.

Ngoài ra, bãi chứa rác là nơi thu hút, phát sinh và phát triển chuột, ruồi, muỗi, gián và các loại vi trùng gây nhiều chứng bệnh truyền nhiễm cho con người. Nguy hại hơn, việc đốt rác thải không đúng cách, sẽ phát sinh ra các khí độc như ôxít các bon, hydro các bon, đặc biệt là phát sinh các chất dioxin, furin- là những chất cực độc đối với người và vật nuôi.

Ông Dũng cũng thừa nhận, trong những năm qua, bãi rác này không được thực hiện chương trình giám sát môi trường định kỳ theo quy định. Bên cạnh đó, lẽ ra cần phải phun xịt chế phẩm vi sinh để xử lý mùi hôi, diệt ruồi, muỗi, nhưng do vấn đề kinh phí nên cũng... bỏ qua.

Trong tiếng vo ve của ruồi, nhặng, tôi nghe rõ tiếng nước suối chảy phía dưới và rùng mình khi biết được, con suối chảy qua chân bãi rác này là đầu nguồn cung cấp nước sinh hoạt cho người dân xã Đăk Pét và thị trấn Đăk Glei...

Không khó để nhận ra, do bãi rác nằm trên sườn đồi có độ dốc lớn, nên chỉ cần có mưa lớn là rác thải sẽ bị cuốn trôi xuống suối, chảy về sông Pô Kô- nguồn cung cấp nước sinh hoạt chính cho cư dân xã Đăk Pét và thị trấn Đăk Glei.

Phía dưới bãi rác này là suối nước chảy vào sông Pô Kô- nguồn cung cấp nước chính cho xã Đăk Pét và thị trấn Đăk Glei. Ảnh: T.H

Nhưng mối đe dọa nghiêm trọng nhất lại là nước rỉ rác. Về nguyên tắc, nước rỉ từ bãi rác phải được gom tập trung lại ở hố chứa, bố trí hệ thống xử lý trước khi thải ra môi trường. Tuy nhiên, do bãi rác không được xây dựng hệ thống chống thấm, hệ thống xử lý nước rỉ rác theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt nên toàn bộ nước rỉ rác đều chảy trực tiếp ra môi trường bên ngoài.

Bà Đặng Thị Phương Thủy- Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) nhận định: Đây là một nguy cơ dẫn đến ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Nước rỉ rác được hình thành do sự rò rỉ nước mưa thấm vào trong bãi rác hoặc do độ ẩm sẵn có của rác thải nên rất độc hại, chứa nhiều chất ô nhiễm, các vi trùng, vi khuẩn gây bệnh... Nếu thấm vào đất, sẽ gây ô nhiễm trầm trọng nguồn nước ngầm, nếu chảy vào sông suối sẽ hủy hoại môi trường thủy sinh ở khu vực đó, gây ô nhiễm nguồn nước ở hạ lưu.

Mới đây, ngày 4/4, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Công an tỉnh Kon Tum) tiến hành kiểm tra thực tế công tác bảo vệ môi trường tại bãi rác và kết luận có nhiều tồn tại liên quan đến môi trường cần được khẩn trương giải quyết.

Theo ông Trương Đạt- Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, để hạn chế ô nhiễm môi trường tại bãi rác, tránh ảnh hưởng đến nguồn nước, môi trường xung quanh, trước mắt, UBND huyện Đăk Glei cần chỉ đạo Đội Quản lý và dịch vụ môi trường huyện Đăk Glei không đốt rác khi chưa phân loại trong bãi rác; khẩn trương phục hồi các hố thu nước rỉ rác, có biện pháp xử lý kịp thời nhằm tránh ô nhiễm nguồn nước; tiến hành ngay việc phun chế phẩm vi sinh khử mùi, diệt côn trùng tại khu vực đổ rác; thực hiện giám sát môi trường định kỳ.

Về lâu dài, huyện Đăk Glei cần đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng bãi rác mới. Trong quá trình xây dựng, phải nghiêm túc thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường theo quy định, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến nguồn nước, không khí, đất- ông Trương Đạt cho biết.

         Thành Hưng