Đánh thức tiềm năng du lịch cộng đồng

Bảo tồn giá trị văn hóa để phát triển du lịch

Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc, độc đáo của các DTTS trên địa bàn tỉnh, ngăn chặn sự mai một trước tác động của quá trình phát triển, tạo nền tảng tinh thần trong sự phát triển bền vững, đồng thời huy động mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế riêng có trong lĩnh vực văn hóa để phát triển du lịch, tỉnh đã phê duyệt, ban hành nhiều Đề án, Chương trình, Kế hoạch như: Kế hoạch bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống, đề án bảo tồn, phát huy di sản không gian văn hóa cồng chiêng, kế hoạch bảo tồn và phát huy nhà rông truyền thống các DTTS, kế hoạch kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh.

Nhờ đó, công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh những năm qua đạt được nhiều thành quả nhất định. Nhiều loại hình di sản văn hóa được khôi phục, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, như: Không gian văn hóa cồng chiêng của các DTTS tỉnh Kon Tum (với 2.134 bộ cồng chiêng; 502/622 làng đồng bào DTTS có cồng chiêng); trong giai đoạn 2011-2020, ngành Văn hóa đã sưu tầm, phục dựng 16 nghi lễ, lễ hội truyền thống của các DTTS tỉnh Kon Tum, kiểm kê và sưu tầm được nhiều loại hình di sản văn hóa truyền thống, quảng bá văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc tỉnh Kon Tum đến với đông đảo bạn bè trong nước và quốc tế.

Biểu diễn cồng chiêng xoang thu hút đông đảo du khách đến thưởng thức tại huyện Kon Plông. Ảnh: S.N

Ý thức của người dân trong việc gìn giữ vốn truyền thống của dân tộc được nâng cao, đặc biệt, nhiều thôn làng đã từng bước biến những giá trị văn hóa truyền thống của mình thành những sản phẩm du lịch đặc trưng, vừa góp phần phát triển kinh tế vừa bảo tồn bản sắc của mình.

Theo Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, tỉnh Kon Tum và Tây Nguyên có một hệ thống cảnh quan thiên nhiên rất đẹp, rất phù hợp để phát triển du lịch. Cùng với tài nguyên thiên nhiên, thì tài nguyên văn hóa cũng hết sức đặc sắc. Chính sự đa dạng văn hóa ấy là lợi thế để khai thác, phát triển du lịch.

“Một điều thuận tiện để phát triển du lịch cộng đồng là con người Tây Nguyên nói chung và con người Kon Tum nói riêng. Cộng đồng ở đây rất đoàn kết, chân thành, hiền hòa và mến khách. Họ chính là những người đang kiến tạo, làm nên và giữ gìn những giá trị truyền thống, họ chính là chủ nhân để thực hành các hoạt động du lịch khi triển khai mạnh dự án du lịch cộng đồng”- Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Đánh thức tiềm năng

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Kon Tum, nhiều thôn, làng văn hóa truyền thống được các cấp chính quyền quan tâm, chú trọng trong việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng như: làng Kon K’tu, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum; làng Bar Gốc, xã Sa Sơn, huyện Sa Thầy; làng Kon Pring, thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông; làng Kon Trang Long Loi, thị trấn Đăk Hà, huyện Đăk Hà; làng Đăk Răng, xã Đăk Xú, huyện Ngọc Hồi.

Tại các làng này vẫn duy trì những đội cồng chiêng truyền thống, nghề dệt thổ cẩm, nấu rượu cần hay các nghi lễ tín ngưỡng có liên quan, người dân cũng bắt đầu mạnh dạn và dần làm quen với việc đón khách du lịch đến với thôn, làng của mình tham quan và trải nghiệm.

Trình diễn tạc tượng, đan lát tại nhà rông Kon K’lor thu hút đông đảo du khách. Ảnh: SN

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Bình khẳng định: Du lịch cộng đồng không chỉ góp phần thay đổi diện mạo nhiều thôn, làng đồng bào DTTS, cải thiện cuộc sống của người dân mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo tồn, phát huy, lan tỏa các giá trị văn hóa DTTS đặc sắc trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, du lịch cộng đồng tại Kon Tum cũng đang gặp nhiều khó khăn. Khó khăn dễ nhận thấy nhất là hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, nếu như không muốn nói là còn rất thấp kém, sản phẩm du lịch cũng đang đơn điệu và manh mún nhỏ lẻ, nhân lực để làm du lịch chưa chuyên nghiệp và bài bản.

Để giải quyết những bài toán khó khăn này, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, thì phải quy hoạch lại hệ thống du lịch, các điểm đến du lịch của Kon Tum phải được kết nối vào quy hoạch du lịch và điểm đến du lịch của quốc gia. Có quy hoạch thì mới có cơ hội để đầu tư phát triển.

“Phải bắt đầu từ việc dễ đến việc khó, trong lúc chúng ta chờ đợi các nhà đầu tư đến để góp phần xây dựng hạ tầng du lịch thì phải phát huy được lợi thế của du lịch cộng đồng, tôn tạo các di sản để chờ đón và thông qua du lịch cộng đồng, chúng ta tạo ra một điểm nhấn, tạo ra sự hút khách. Khi lượng khách tăng lên, nhà đầu tư sẽ tìm đến với Kon Tum để tổ chức thực hiện”- Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chia sẻ.

Song Ngân