“Kon Tum ơi mùa xuân đã về”

Tôi tìm đến nhà nhạc sĩ A Đuh ở thôn Kon Trang M’nây, xã Đăk La, huyện Đăk Hà vào một buổi sáng cuối năm. Nhà vườn của nhạc sĩ A Đuh nức hương thơm hoa cà phê trong không gian tĩnh lặng mang lại cho tôi một cảm giác thật bình yên.

Nhạc sĩ A Đuh còn có bút danh là Hoàng Du. Anh sinh ngày 16/6/1954 ở làng Kon Trang M’nây xã Đăk La, huyện Đăk Hà, dân tộc Ba Na (nhánh Rơ Ngao). Anh có những sáng tác mang hơi thở của núi rừng, có ánh lửa bập bùng, có tiếng ngân vang của cồng chiêng, có tình yêu quê hương tha thiêt của đồng bào Tây Nguyên.

Trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của mình, A Đuh vinh dự được Bộ Văn hóa Thể thao - Du lịch tặng Huy chương “Vì sự nghiệp văn hóa quần chúng”; được Hội Nhạc sĩ Việt Nam tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp âm nhạc”, hai huy chương Vàng, ba huy chương Bạc và được phong danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú năm 2012.

Nhạc sỹ A Đuh đang ký âm cho những bài cồng chiêng. Ảnh: D.L

Anh cho biết bài ca “Kon Tum mùa xuân về” được anh sáng tác vào đầu Xuân năm 1995, đúng dịp kỷ niệm 20 năm Ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước (30/04/1975 - 30/04/1995). Vào dịp này, đi đến đâu chúng ta cũng được tận hưởng không khí sôi động và nhộn nhịp tươi vui; từ thành thị đến vùng nông thôn hay ở vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ kháng chiến cách mạng, đâu đâu cũng rực rỡ cờ Tổ quốc tung bay trên nền trời xanh, với những ánh mắt rạng ngời, những nụ cười hiền dịu, hoa rừng đua nhau nở, đàn chim kơ tia tung tăng lượn bay hót vang rộn ràng. Những hoạt động kỷ niệm diễn ra ở khắp thôn làng đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ với những sinh hoạt văn hóa cồng chiêng; tiếng cồng chiêng rộn ràng, những vòng xoang bất tận. Tất cả đã đem lại sự thăng hoa cảm xúc trong tâm hồn người nghệ sĩ. Và ca khúc “Kon Tum mùa xuân về” đã ra đời, gần gũi, quen thuộc với người dân Kon Tum, để rồi, cứ mỗi độ xuân về, ca khúc “Kon Tum mùa xuân về” lại vang lên trên quê hương “Làng hồ” này.

Chỉ bằng vài nét phác họa đơn sơ, cách lựa chọn hình ảnh thân quen, bình dị, âm thanh rộn ràng và với cách sử dụng các từ ngữ “ơi”,”rồi” đi liền với động từ “bay”- nhạc sĩ  A Đuh đã vẽ lên bức tranh xuân thật đẹp, tràn đầy nhựa sống bằng cả không gian cao rộng với “dòng sông trôi êm đưa thuyền về bến”, với mặt đất bao la phủ màu sắc hoa rừng tươi tắn; với âm thanh vang vọng mang đậm phong vị của miền sơn cước và cả trong tâm trạng đầy say đắm và hân hoan.

Với A Đuh, bức tranh mùa xuân giản dị, đơn sơ trong nhạc phẩm của anh, nhưng làm cho người ta luôn có cảm giác đầy màu xanh cây trái và trào dâng khát vọng sống, có ý thức trách nhiệm hơn đối với quê hương, đất nước và ước mong luôn được cống hiến. Có lẽ đó chính là một sáng tạo bất ngờ, độc đáo rất riêng của nhạc sĩ A Đuh. Bởi, mùa xuân là một khái niệm của thời gian. Ở đây “Mùa xuân” còn là một ẩn dụ nói về khát vọng, một lẽ sống cao đẹp, một ý thức khiêm nhường để góp sức mình làm đẹp cho mùa xuân. Nếu như mùa xuân của đất trời mang bao hương sắc, lộng lẫy, kiêu sa thì mùa xuân của lòng người cũng không kém phần phong phú, rộn ràng.

Mùa xuân đang về khắp muôn nơi. Mùa xuân mang đến cho các nhạc sĩ nói riêng và văn nghệ sĩ nói chung những xúc cảm dâng trào. Những rung động ấy là động lực khơi gợi sức sáng tạo để từ đó các nhạc sĩ có thêm những tác phẩm tươi mới về mùa xuân đất nước, mùa xuân của tình yêu... Nhưng với tôi, một người đang sinh sống và làm việc ở Kon Tum, thì  bài hát “Kon Tum mùa xuân về” là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó mong được cống hiến cho quê hương Kon Tum, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc. Điều đó được nhạc sĩ A Đuh nói hộ chúng ta qua ca từ giản dị, đơn sơ nhưng vô cùng ý nghĩa của ca khúc “Kon Tum mùa xuân về”.

DƯƠNG LÊ