Nhiều lợi ích từ thu hái cà phê chín

Giá trị cao từ thu hái cà phê chín

Gia đình anh Lê Văn Thận (thôn Tu Ma, xã Măng Cành, huyện Kon Plông) có 2,5ha cà phê Arabica. Những năm trước, do thu hái cà phê khi tỷ lệ quả chín mới đạt khoảng 50-60% nên chất lượng không cao, chỉ bán được 6.000-7.000 đồng/kg. Trừ đi chi phí chăm sóc, lợi nhuận gia đình anh thu về cũng không nhiều.

Năm nay, được sự vận động, tuyên truyền của ngành Nông nghiệp và chính quyền địa phương, gia đình anh Thận để cà phê chín 90-95% mới thu hái, không chỉ được thu mua với giá cao mà năng suất cũng cao hơn.

Trước kia hái đại trà, một bao cà phê chỉ được 60 kg, nhưng hái chín thì một bao được từ 70-80 kg. Giá cà phê hái chín gia đình tôi được Hợp tác xã cà phê sạch Măng Đen thu mua là 15.600 đồng/kg, cao hơn nhiều so với trước kia. Cùng với đó, hái cà phê chín còn giúp bảo vệ cành cà phê, tạo ra năng suất cao hơn cho mùa sau- anh Lê Văn Thận chia sẻ.

Hợp tác xã Cà phê sạch Măng Đen thu mua cà phê chín với giá cao hơn thị trường. Ảnh: PL

Thực tế, việc thu hái cà phê chín cho sản lượng cao hơn là điều dễ hiểu, bởi quả cà phê chín sẽ có hàm lượng nước trong quả nhiều hơn. Ông Nguyễn Tri Sáu- Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp, sản xuất và thương mại Sáu Nhung (huyện Đăk Hà) cho rằng, cùng trên một diện tích, nếu hái cà phê chín thì sản lượng sẽ tăng khoảng 20%.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Vũ- Phó giám đốc Hợp tác xã Cà phê sạch Măng Đen cho biết, ngoài sản lượng cao hơn, thì cà phê chín sẽ cho ra các sản phẩm chất lượng hơn, ngon hơn.

“Để góp phần xây dựng thương hiệu Café de Măng Đen, hiện nay, Hợp tác xã cà phê sạch Măng Đen đã liên kết với 87 hộ dân có tổng diện tích cà phê xứ lạnh khoảng 100ha ở các xã Hiếu, Măng Cành và Đăk Tăng. Chúng tôi cũng cam kết mua với giá cao hơn 20% giá thị trường đối với cà phê hái chín từ 90% trở lên. Như vậy, 1ha cà phê Arabica canh tác đúng kỹ thuật, theo hướng hữu cơ Oganic nữa thì sẽ cho thu nhập gấp 3, 4 lần so với canh tác và thu hái đại trà”- Tiến sĩ Nguyễn Văn Vũ phân tích.

Ông Nguyễn Hoài Tâm- Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cũng khẳng định, hiện nay các vùng trồng cà phê chủ lực của tỉnh như Đăk Hà, Kon Plông đã yêu cầu người dân, doanh nghiệp hái cà phê chín từ 90 - 95% trở lên. Thu hái cà phê chín sẽ góp phần không nhỏ trong việc xây dựng thương hiệu cà phê của các địa phương. Đặc biệt, khi xuất khẩu, cà phê hái chín sẽ có giá trị cao hơn, bởi với phương pháp chế biến ướt mà các doanh nghiệp ngoài nước thực hiện, yêu cầu quả chín ≥ 90%; quả khô, quả chùm, quả xanh ≤ 9%; quả lép ≤ 3%; tạp chất và quả xanh non ≤ 1%; quả thối, mốc ≤ 1%.

Vẫn còn khó khăn

Lợi ích của việc hái cà phê chín từ 90 - 95% trở lên là rất rõ ràng và đã được kiểm chứng từ thực tế. Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng, hiện nay, không ít người trồng cà phê vẫn đang hái đại trà, với tỷ lệ chín thấp. Nguyên nhân là do trong niên vụ 2023 giá cà phê tăng cao, thậm chí gấp đôi so với các niên vụ trước. Nắm bắt tâm lý cần tiền của người dân, nhiều thương lái đã liên hệ với người dân để mua cà phê xanh, cà phê đại trà.

Có mặt tại thôn Tu Ma, xã Măng Cành, huyện Kon Plông, phóng viên chứng kiến hàng chục hộ dân chở cà phê xanh bán cho các thương lái, dù giá thu mua thấp hơn nhiều so với cà phê chín.

Thu hái cà phê chín đem lại nhiều lợi ích. Ảnh: PL

Anh Lê Văn Thận cho biết, mặc dù anh cùng chính quyền địa phương và Hợp tác xã cà phê sạch Măng Đen đã nhiều lần khuyến nghị người dân hái cà phê chín để bán được giá cao hơn, song không mấy hiệu quả. Hiện nay, chỉ có các hộ dân liên kết với Hợp tác xã cà phê sạch Măng Đen và một vài hộ khác hái cà phê chín, còn lại đa số bà con trong thôn đều hái cà phê theo phương pháp đại trà.

Trước tình trạng này, UBND huyện Đăk Hà và huyện Kon Plông đã có văn bản về siết chặt quản lý, không để xảy ra thu hái cà phê không đảm bảo chất lượng niên vụ 2023 trên địa bàn các xã, thị trấn. Tuy nhiên, vẫn có không ít hộ dân vì lợi ích trước mắt mà quên đi lợi ích lâu dài, bán cà phê không đảm bảo chất lượng cho thương lái.

Ông Nguyễn Hoài Tâm phân tích, việc hái cà phê xanh làm cho sản lượng giảm do quả chưa chín hết, nhân nhỏ, chưa mẩy, chắc và trọng lượng chưa đạt đến mức tối đa, hao hụt chiếm hơn 10%. Hái cà phê xanh cũng kéo dài chu kỳ sinh trưởng của cây cà phê, gây ảnh hưởng trực tiếp đến các vụ sau.

Ngành nông nghiệp đang tiếp tục phối hợp với các địa phương trong công tác tuyên truyền cho người dân về việc thu hái cà phê đảm bảo độ chín cao; tuyên truyền, hướng dẫn quy trình sản xuất, thu hoạch và chế biến cà phê theo các tiêu chuẩn 4C, UTZ, RSA.

“Riêng đối với việc quản lý thu mua, ngành sẽ phối hợp chặt chẽ với Công an tỉnh, Sở Công thương và UBND các huyện, thành phố tăng cường khâu quản lý, giám sát. Đặc biệt, sẽ phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi gian lận thương mại trong thu mua, chế biến, tiêu thụ cà phê cũng như tự tổ chức giao dịch trung gian trái phép gây thiệt hại cho nông dân và doanh nghiệp”- ông Nguyễn Hoài Tâm nhấn mạnh.

Phù Lưu