Triển vọng mô hình trồng táo, dứa trên đỉnh Măng Rơi

Ước mơ cung ứng táo cho thị trường trong nước

Sau khi tốt nghiệp Khoa Sinh học chuyên ngành Xử lý thực vật Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) vào năm 2011, Nguyễn Hoàng Lân (hiện là Giám đốc HTX Công nghệ cao Đăk Psi) lập nghiệp và làm mô hình trồng táo (giống ôn đới) ở thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng). Sau một thời gian triển khai trồng táo tại Đà Lạt, thấy chưa thực sự hiệu quả, đầu năm 2022, anh tìm đến vùng đất mới ở Tu Mơ Rông để tiếp tục trồng loại cây này.

Sau khi khảo sát, tìm hiểu, nghiên cứu kỹ về khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình, anh quyết định mua giống táo (2 giống táo xanh và đỏ) từ nước ngoài về trồng thử nghiệm trên khu vực đèo Măng Rơi. Cũng theo anh Lân, ngoài việc tìm hiểu kỹ về khí hậu, thổ nhưỡng thì bản thân anh đã đi và thấy thực tế có một cây táo giống này mọc và cho quả tại một hộ gia đình ở thôn Đăk Viên (xã Tê Xăng). Chính từ thực tế đó và sau một thời gian trồng thử nghiệm, cây táo phát triển khá tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu ở Tu Mơ Rông đã khiến cho anh thêm niềm tin. Quyết định bám trụ nơi đây, anh cùng với 10 thành viên khác thành lập HTX Công nghệ cao Đăk Psi và phát triển diện tích cây táo lên đến 4ha.

Anh Lân giới thiệu về loại dứa đang trồng trên đỉnh đèo Măng Rơi. Ảnh: HN

Đến nay, sau gần 2 năm trồng, những cây táo bắt đầu cho ra quả bói. Anh Lân không khỏi phấn khởi khi kể cho chúng tôi nghe về hành trình gian khó đưa cây táo lên đỉnh Măng Rơi và đang chờ đến ngày thu hái quả ngọt. 

Theo anh Lân, giống táo này phù hợp với những vùng đất có khí hậu 2 mùa mưa, nắng và phát triển tốt ở những vùng có độ cao từ 1.000m so với mặt nước biển trở lên, có nắng nhiều, độ ẩm thấp. Quy trình chăm sóc cây táo cũng như những loại cây trồng khác, tuy nhiên, quan trọng là phải có nguồn nước ổn định. Nguồn nước giúp cây sinh trưởng tốt và đặc biệt, cũng từ nguồn nước, anh Lân sẽ điều tiết được thời điểm ra quả theo ý muốn, để cây có quả quanh năm.

“Hiện nay, 1ha táo tốn khoảng 150 triệu đồng đầu tư, sau 2 năm sẽ cho thu bói. 1ha cho năng suất từ 20-80 tấn, tùy theo giống, công chăm sóc. Giống táo này tuổi thọ lên đến khoảng 40 năm, một năm cho thu 2 vụ. Trung bình đạt khoảng 40 tấn/ha. Giống táo này đang được bán trên thị trường có giá khá ổn định và luôn cao hơn so với giống táo khác. Hiện nay, HTX đã tìm được đầu ra ổn định, hợp đồng tiêu thụ trong nội địa cho giống táo này. Hiện tại, HTX đang liên kết với các hộ dân ở 3 làng đồng bào DTTS: Kon Bia, Đăk Pờ Trang, Đăk Hà (xã Đăk Hà) tập trung mở rộng diện tích cây táo. HTX đang phấn đấu sẽ phát triển lên khoảng 100 ha trong thành viên và các hộ liên kết của HTX rồi mới xuất bán giống cây ra thị trường bên ngoài.

Dứa được trồng trên đỉnh đèo Măng Rơi . Ảnh: P.N

“Qua khảo sát trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông có các xã thích hợp cho trồng loại táo này là Đăk Hà, Tu Mơ Rông, Văn Xuôi, Ngọc Yêu, bởi ở đây đảm bảo về độ cao, có nguồn nước ổn định. HTX sẵn sàng hỗ trợ giống, quy trình kỹ thuật chăm sóc cho hộ đồng bào DTTS liên kết với HTX để phát triển diện tích táo. HTX chúng tôi mong muốn sẽ phát triển diện tích táo trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông khoảng 1.000ha để đảm bảo đủ cung ứng cho thị trường trong nước. Khi ấy, sản phẩm táo của HTX sẽ có lợi thế hơn với loại táo này được nhập khẩu từ nước ngoài bởi giá thành sẽ là lợi thế để cạnh tranh”- anh Lân cho hay.

Trồng dứa để xuất khẩu

Không chỉ trồng táo để chiếm lĩnh thị trường nội địa, HTX Công nghệ cao Đăk Psi còn trồng thêm 2 ha mận, mơ Bắc, 2 ha hồng, đồng thời đang triển khai mô hình trồng khóm MĐ2 trên đỉnh Măng Rơi để phục vụ xuất khẩu ra thị trường Trung Đông và Hàn Quốc. Theo anh Lân, loại dứa được kết hợp từ giống dứa Qeen và Caren. Đây là loại dứa khi chín có màu vàng, vỏ mỏng, nhiều nước, ngọt thanh, ăn không bị rát lưỡi và bảo quản thời gian lâu. Từ khi trồng đến khi thu hoạch từ 14-18 tháng. Bắt đầu trồng từ đầu năm 2022, đến nay, HTX đã phát triển được với diện tích 10 ha ngay trên đỉnh đèo Măng Rơi (xã Đăk Hà).

Hiện nay, HTX đã liên kết và hợp đồng với một doanh nghiệp trong nước thu mua toàn bộ dứa của HTX để xuất khẩu sang thị trường Trung Đông và Hàn Quốc. Chính vì vậy, mọi quy trình từ sản xuất đến chăm sóc được thực hiện đảm bảo theo đúng quy trình kỹ thuật, không được dùng thuốc bảo vệ thực vật ngoài danh mục cho phép theo quy định của nước ngoài. Từ khi trồng đến khi cây có đủ số lá (32-35 lá) và có chiều cao khoảng 1m sẽ điều tiết nước để cây ra trái. Loại dứa này chỉ mất vụ đầu khoảng 18 tháng mới cho thu hoạch nhưng từ vụ sau thì rút ngắn còn 12 tháng. Dứa phải đạt từ 1-2kg mới tiến hành thu hoạch.

Giống táo ôn đới đang được HTX Công nghệ cao Đăk Psi trồng trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông. Ảnh: P.N

Theo anh Lân, dứa được trồng ở khu vực sườn đồi cao dưới 1.200m so với mặt nước biển và điều quan trọng phải có nguồn nước để phục vụ tưới, điều tiết cho cây phát triển tốt. Đặc biệt, dứa được trồng ở khu vực đồi dốc sẽ cho quả có vị ngọt thanh, rất khác với các loại dứa thường dùng. Hiện nay, trong tổng số 10 ha đã trồng thì có 4ha cho thu hoạch, 6ha còn lại đang phát triển khá tốt. HTX đang tiếp tục phát triển thêm 4 ha dứa ở khu vực đỉnh đèo Măng Rơi để phục vụ xuất khẩu.

“HTX đã ký kết với một doanh nghiệp mỗi tháng xuất khẩu một công ten nơ. Giá thu mua ổn định từ 5.000-7.000 đồng/kg. Vì vậy, HTX không lo đầu ra. Tuy nhiên, hiện nay, vì diện tích còn ít nên chưa đủ đáp ứng số lượng cho xuất khẩu. Do đó, chúng tôi đang vận động, khuyến khích và tạo mọi điều kiện cho các hộ dân tham gia thành viên HTX. Vào HTX, chúng tôi sẽ hướng dẫn bà con về quy trình sản xuất, kỹ thuật chăm sóc và trồng theo kế hoạch sản xuất của HTX để đảm bảo có sản phẩm quanh năm…”- anh Lân cho biết.

Cũng theo anh Lân, dứa chăm sóc dễ, lại không hại đến đất. Một hécta có thể cho khoảng 50 tấn, thu được khoảng từ 250-300 triệu đồng/năm.

Ông Dương Đăng Khoa, Chủ tịch UBND xã Đăk Hà cho biết, hiện nay mô hình trồng dứa của anh Lân đã cho thu hoạch và bước đầu cho thấy hiệu quả nhất định. Mô hình trồng dứa được sản xuất theo hướng nông nghiệp sạch, nói không với thuốc bảo vệ thực vật. Với mục tiêu hướng đến xuất khẩu nên HTX đang đẩy mạnh liên kết với các hộ dân trong vùng để mở rộng diện tích.

“Mô hình trồng dứa rất phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng để phát triển trên vùng đất xã Đăk Hà nói riêng và huyện Tu Mơ Rông nói chung. Mặt khác, chăm sóc cây dứa đòi hỏi kỹ thuật không quá cao, nên người dân có thể dễ dàng canh tác. Dự kiến trong trời gian tới, từ nguồn kinh phí của chương trình giảm nghèo, chúng tôi sẽ xin ý kiến của huyện để hỗ trợ người dân nhân rộng giống cây dứa này trên địa bàn. Qua đó, giúp người dân, đặc biệt là người đồng bào DTTS từng bước ổn định phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập” - ông Khoa cho hay.

Ông Võ Trung Mạnh- Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông cho biết, nhìn vào năng suất cũng như chất lượng dễ thấy rằng, mô hình trồng dứa bước đầu đã mang lại hiệu quả trên vùng đất Tu Mơ Rông. “Chúng tôi đợi đến cuối năm sẽ có đánh giá cụ thể lại về mô hình trồng dứa trên địa bàn, nếu thực sự hiệu quả sẽ chọn để hỗ trợ người dân trồng dưới tán rừng. Khi đó sẽ đạt được cả 2 mục đích trong phát triển kinh tế của huyện, đồng thời đảm bảo sinh kế cho người dân một cách bền vững”- ông Mạnh chia sẻ.

Phúc Nguyên