Diễn văn Lễ kỷ niệm Kon Tum - 110 năm xây dựng và phát triển

Đồng chí Dương Văn Trang - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh. Ảnh: Nguyễn Ban

Kính thưa đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư.

Kính thưa đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

Kính thưa đồng chí Trần Lưu Quang, UVTW Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố; các tỉnh bạn: Attapư, Sê Kông, Chăm Pa Sắc, Salavan (nước CHDCND Lào); tỉnh Rattanakiri, Stungtreng (Vương quốc Campuchia).

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Kon Tum qua các thời kỳ; thưa các Mẹ Việt Nam anh hùng, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Kính thưa quý vị đại biểu, quý vị khách quý; đồng bào, đồng chí.

Trong không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang vui mừng, phấn khởi đón Xuân Quý Mão 2023 và Kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, hôm nay, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 110 năm Ngày thành lập tỉnh (09/2/1913 - 09/2/2023). Thay mặt Tỉnh ủy-HĐND-UBND-Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, tôi nhiệt liệt chào mừng và xin gửi đến các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các ban, bộ, ngành Trung ương; các đồng chí lãnh đạo các tỉnh bạn; đại biểu các tỉnh Attapư, Sê Kông, Chăm Pa Sắc, Salavan - nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào; tỉnh Rattanakiri, Stungtreng - Vương quốc Campuchia; các đồng chí lãnh đạo tỉnh Kon Tum qua các thời kỳ; Mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; quý vị đại biểu, quý vị khách quý và Nhân dân các dân tộc tỉnh nhà, lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và lời chào trân trọng nhất.

Tại buổi Lễ trọng thể này, chúng ta tưởng nhớ và vô cùng biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - người sáng lập và rèn luyện Đảng ta; lãnh đạo cách mạng Việt Nam, dân tộc Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc tỉnh Kon Tum nguyện đoàn kết một lòng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, nguyện đi theo con đường mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn.

Cũng tại buổi Lễ trọng thể này, chúng ta tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các bậc cách mạng tiền bối, các anh hùng liệt sĩ và toàn thể đồng bào, đồng chí đã cống hiến máu xương, công sức, trí tuệ cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng, xây dựng và bảo vệ quê hương Kon Tum ngày càng giàu đẹp.

Kính thưa quý vị đại biểu, khách quý!

Thưa đồng bào, đồng chí!

Kỷ niệm 110 năm Ngày thành lập tỉnh Kon Tum là dịp để chúng ta ôn lại quá trình hình thành, xây dựng, phát triển và lịch sử đấu tranh cách mạng hào hùng của Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum.

Kon Tum (theo tiếng Ba Na có nghĩa là Làng Hồ), mảnh đất ở phía Bắc Tây Nguyên từ xa xưa đã có con người cư trú với bằng chứng tiêu biểu là Di chỉ khảo cổ học Lung Leng thuộc hậu kỳ đồ đá cũ. Con người đã tồn tại và phát triển trên vùng đất giàu tài nguyên, từ đời này qua đời khác, trải qua vô vàn biến động, thử thách. Trong đó, phải kể đến sự hiện diện từ rất sớm của các dân tộc tại chỗ như: Ba Na, Xơ Đăng, Gia Rai, Giẻ-Triêng, B’râu, Rơ Mâm. Mỗi dân tộc gắn với một vùng cư trú khác nhau trong một thiết chế xã hội cổ truyền duy nhất: đó là làng.

Trong tiến trình lịch sử, từ những thập kỷ đầu, sau Công nguyên, vùng đất này đã chứng kiến nhiều cuộc giao tranh xâm chiếm của các vương quốc Chiêm Thành, Chân Lạp, Xiêm La, cũng như sự thu phục của triều đại phong kiến nhà Lê. Từ năm 1471, vua Lê Thánh Tông bước đầu đã thiết lập chính sách quản lý và bảo vệ đối với vùng đất thiêng liêng này của giang sơn Việt Nam.

Với vị thế là một địa bàn có vị trí chiến lược hết sức quan trọng ở Bắc Tây Nguyên, Kon Tum luôn là một trong những mục tiêu trọng yếu trong kế hoạch xâm lược của các thế lực ngoại xâm. Chính vì thế mà ngay sau khi đô hộ Việt Nam, thực dân Pháp đã thiết lập bộ máy thống trị tại đây. Ngày 09-02-1913, Toàn quyền Đông Dương ra Nghị định thành lập đơn vị hành chính tỉnh Kon Tum, bao gồm một vùng đất đai rộng lớn ở khu vực Bắc Tây Nguyên nhằm tăng cường cai trị và khai thác tài nguyên tại vùng đất này. Tỉnh Kon Tum ra đời từ đó.

Không cam chịu làm nô lệ cho thực dân Pháp, Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum đã anh dũng đứng lên, đoàn kết đấu tranh chống lại ách xâm lược của kẻ thù, trong đó, nổi bật là phong trào Nước Xu của đồng bào Xơ Đăng, Ba Na, Giẻ Triêng và phong trào lập làng chiến đấu ở xã Xốp do Già làng A Mết lãnh đạo, đã đi vào tác phẩm văn học Rừng Xà Nu của nhà văn Nguyễn Trung Thành, trở thành biểu tượng của tinh thần anh dũng đấu tranh chống giặc ngoại xâm của các dân tộc Tây Nguyên nói chung.

Trong quá trình thực hiện chính sách khai thác thuộc địa và nhằm tiêu diệt những người yêu nước, thực dân Pháp đã cho xây dựng Nhà ngục Kon Tum và Nhà ngục Đăk Glei để đày ải tù chính trị. Cũng chính tại Nhà ngục Kon Tum, những "hạt giống đỏ" đã nảy mầm, Kon Tum sớm thành lập tổ chức Đảng Cộng sản đầu tiên - Chi bộ binh, vào cuối tháng 9-1930. Từ đây, các cuộc đấu tranh lưu huyết, Cuộc đấu tranh tuyệt thực của những người Cộng sản tại Nhà Ngục Kon Tum làm nên bản tráng ca sống mãi với thời gian. Nơi đây là ngọn cờ thúc đẩy phong trào đấu tranh của Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum không ngừng phát triển, cùng với cách mạng tháng 8-1945 ở Kon Tum giành thắng lợi.

Ngay sau khi giành thắng lợi, Ủy ban nhân dân Cách mạng lâm thời tỉnh Kon Tum nhanh chóng được thành lập. Từ cuối năm 1945, các chi bộ Đảng ở tỉnh Kon Tum được hình thành và tiến tới thành lập Tỉnh ủy lâm thời Kon Tum (tháng 02-1946).

Trải qua 02 cuộc kháng chiến, quân và dân các dân tộc tỉnh Kon Tum dưới sự lãnh đạo của Đảng đã anh dũng đấu tranh góp phần làm thất bại các cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Từ chiến thắng Măng Đen, Măng Bút, Kon Praih tháng 01-1954 đến đồng khởi với nổi dậy ở Tà Bót tháng 9-1960, rồi Đăk Tô-Tân Cảnh mùa hè 1972 và chiến thắng 16-3-1975 lịch sử giải phóng hoàn toàn tỉnh Kon Tum, góp phần vào Đại thắng Mùa Xuân năm 1975, thống nhất nước nhà. Mỗi một chiến công đều có đóng góp quan trọng của những người con ưu tú của núi rừng tỉnh Kon Tum như: Anh hùng A Xâu, Anh hùng A Mét, Anh hùng Thanh Minh Tám, Anh hùng A Tranh, nữ anh hùng Y Buông .v.v… đi vào những trang sử vàng của dân tộc, đã, đang và sẽ sống mãi trong trái tim người dân Kon Tum và các dân tộc Tây Nguyên.

Thực hiện Nghị quyết 245 của Bộ Chính trị, ngày 29-10-1975, Ủy ban nhân dân cách mạng Khu Trung bộ ra Quyết định sáp nhập hai tỉnh Kon Tum và Gia Lai thành một tỉnh lấy tên là tỉnh Gia Lai - Kon Tum, tỉnh lỵ đặt tại thị xã Plei Ku.

Bước vào công cuộc xây dựng, củng cố thành quả cách mạng sau năm 1975, tỉnh Gia Lai-Kon Tum gặp vô vàn khó khăn, vừa hàn gắn vết thương chiến tranh, vừa khôi phục, phát triển kinh tế, xã hội; đồng thời tiến hành cuộc kháng chiến bảo vệ biên giới Tây Nam và làm thất bại âm mưu chống phá của các thế lực phản động. Mặc dù vậy, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Gia Lai-Kon Tum đã nỗ lực vượt qua khó khăn, đứng vững trên mảnh đất địa đầu của “mái nhà” Đông Dương và đã đạt được những thành quả nhất định về chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội, quốc phòng, an ninh.

Do diện tích của tỉnh rộng, địa hình hiểm trở, đường sá đi lại khó khăn nên khó có điều kiện chăm lo đầy đủ đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân. Thể theo nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Gia Lai-Kon Tum, ngày 12-8-1991, kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa VIII đã ra Nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh Gia Lai-Kon Tum thành 02 tỉnh lấy tên là tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum. Lịch sử tỉnh Kon Tum lại được viết tiếp những chương mới hào hùng.

Trong thời gian đầu tái thành lập tỉnh, điều kiện của tỉnh Kon Tum hết sức khó khăn, hầu như phải bắt tay xây dựng lại từ đầu. Nông nghiệp lạc hậu, chủ yếu sản xuất cây lương thực truyền thống; giao thông trong thế ngõ cụt, nhiều xã không có đường giao thông đến trung tâm; đời sống Nhân dân khó khăn nhiều mặt.

Qua quá trình chia tách, điều chỉnh địa giới hành chính, đến nay tỉnh Kon Tum có 10 đơn vị hành chính cấp huyện với dân số gần 590.000 người.

Với sự phát triển không ngừng trên các lĩnh vực, kinh tế-xã hội tỉnh nhà có những điểm sáng đáng ghi nhận. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) của tỉnh luôn duy trì mức tăng trưởng khá. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao được chú trọng. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 10,86%; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được nâng lên. Diện mạo nông thôn và đô thị không ngừng đổi mới; các tuyến giao thông huyết mạch được đầu tư, góp phần phá thế ngõ cụt, tạo nên hành lang kết nối với các tỉnh lân cận. Hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở không ngừng được củng cố, kiện toàn, hoạt động ngày càng hiệu lực, hiệu quả. Chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng-an ninh được giữ vững, công tác đối ngoại đạt được nhiều kết quả quan trọng.

 Đây là điều kiện để giúp Đảng bộ, quân và dân tỉnh Kon Tum vượt qua khó khăn, tiếp tục giành được những thành tựu trong chặng đường sắp tới.

Kính thưa các đồng chí, thưa toàn thể đồng bào!

Nhìn lại chặng đường 110 năm, là cơ sở để chúng ta rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu, từ đó quyết tâm xây dựng tỉnh nhà ngày càng phát triển. Để thực hiện được điều đó, chúng ta phải tiếp tục quán triệt sâu sắc và đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội XVI Đảng bộ tỉnh đi vào cuộc sống, thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2025. Trong đó, tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm, như: Khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế của tỉnh, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững. Cải cách hành chính mạnh mẽ và đồng bộ hơn nữa, nhất là thủ tục hành chính, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh thu hút các nhà đầu tư. Tích cực tranh thủ, sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn của Trung ương và huy động tối đa các nguồn lực xã hội để đầu tư, hoàn thiện cơ bản hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội của tỉnh, nhất là giao thông, hạ tầng đô thị và nông thôn.

Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân, giảm nghèo bền vững gắn với tăng cường bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đảm bảo quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội, tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác quốc tế. Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của chính quyền, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của Nhân dân, vai trò của Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Lịch sử 110 năm tỉnh Kon Tum là chặng đường đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất vẻ vang, rất tự hào của vùng đất, của con người nơi đây. Đồng bào các dân tộc ở Kon Tum đã đoàn kết, gắn bó keo sơn trong các cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc. Càng tự hào về truyền thống quê hương Kon Tum, chúng ta càng thấy rõ trách nhiệm to lớn của mình đối với tương lai phát triển của tỉnh nhà. Với khát vọng vươn lên, không cam chịu đói nghèo, Đảng bộ, chính quyền, quân và Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, nêu cao tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua khó khăn thách thức, năng động, quyết tâm đưa tỉnh Kon Tum phát triển nhanh và bền vững, Nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc và tiến bộ.

Đồng hành với quá trình phát triển tỉnh Kon Tum trong thời gian qua, nhân dịp này, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về tình cảm và sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các ban, bộ, ngành Trung ương; cảm ơn sự ủng hộ và hợp tác có hiệu quả của các tỉnh bạn, các tổ chức, doanh nghiệp và bạn bè quốc tế đối với tỉnh Kon Tum.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Thưa toàn thể đồng bào, đồng chí!

Cùng với cả nước, tỉnh Kon Tum đang vững bước trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhìn lại chặng đường 110 năm đầy oanh liệt, càng làm cho chúng ta hiểu và tự hào hơn về quá khứ, nhận biết đánh giá đúng hiện tại, tin tưởng vững chắc ở tương lai tươi sáng trên con đường mà Đảng, Bác Hồ và Nhân dân ta đã lựa chọn. Chúng ta nguyện làm cho sử vàng dân tộc mãi rạng ngời, xứng đáng với tổ tiên hàng ngàn năm hy sinh xương máu để đạt được mục tiêu cao cả là xây dựng nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Với tình cảm sâu sắc nhất, một lần nữa, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum xin trân trọng cảm ơn và kính chúc các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và toàn thể đại biểu, đồng bào sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn.

__________