Người dân, thương lái khốn khổ vì nạn bảo kê, ép giá chanh dây hoành hành

Xuất hiện “nhóm bảo kê lộng hành” chặn xe, hăm dọa

Như Báo Kon Tum trước đây đã phản ánh, vụ thu hoạch chanh dây năm 2017, trên địa bàn huyện Đăk Hà xảy ra tình trạng nhóm đối tượng hoạt động kiểu “xã hội đen” chặn đường, ép giá không cho các thương lái tự do mua bán theo thị trường.

Những tưởng tình trạng này đã chấm dứt sau khi các cấp chính quyền và ngành chức năng ở huyện Đăk Hà vào cuộc chấn chỉnh.

 Nhưng thời gian gần đây tình trạng này lại xuất hiện ở một số nơi trong tỉnh, gây ra tình trạng mua bán không lành mạnh, ảnh hưởng đến quyền lợi người sản xuất và an ninh trật tự ở địa phương cơ sở…   

Người trồng chanh dây thiệt thòi tước nạn bảo kê. Ảnh: P.N

Theo phản ánh của một số thương lái, mới đây trong một lần đến tổ dân phố 4 phường Ngô Mây (thành phố Kon Tum) thu mua chanh dây, xe ô tô chở hàng của gia đình chị Phạm Thị Huệ (thương lái ở thị trấn Đăk Hà, huyện Đăk Hà) bị một số đối tượng chặn xe, đánh vào người, rồi lấy chanh ném vào đầu người lái xe và người đi mua hàng. Sau đó, những đối tượng này đến nhà để dằn mặt và thường điện thoại hù dọa, yêu cầu hợp tác “mua theo ý của chúng”.

Đã có rất nhiều thương lái trong và ngoài tỉnh bị các đối tượng bảo kê nói trên đe dọa, giờ không dám đến vườn thu mua. Cách đây khoảng một tháng, một thương lái tên Hòa ở Gia Lai lên địa bàn tỉnh ta thu mua chanh dây liền bị một nhóm đối tượng bảo kê gây gổ, hù dọa nên thương lái này không dám lên Kon Tum thu mua chanh dây nữa.

Theo người dân phản ánh, một số thương lái trên địa bàn đến được vườn mua thì đều phải chấp nhận “chung chi” cho bọn chúng với giá 1.000 đồng/kg.

“Những người không hợp tác thì bọn chúng liên tục điện thoại hăm dọa, đồng thời theo dõi chặn xe, gây khó khăn trong hoạt động buôn bán. Thậm chí có trường hợp bị chúng dọa đập, đốt xe. Chúng tôi muốn mua bán cạnh tranh lành mạnh theo giá thị trường để đảm bảo quyền lợi của người dân và cả cho hoạt động kinh doanh của chúng tôi, nhưng hiện nay lại xuất hiện nạn bảo kê trong mua bán. Cứ để tình trạng này thì người nông dân là người bị thiệt thòi nhất ”- một thương lái cho biết.

Theo lời kể của một số thương lái, các đối tượng bảo kê yêu cầu thương lái không được mua quá giá do chúng quy định rồi bán lại cho chúng. Ví dụ như giá chanh dây đang mua ở mức 17.000đồng/kg thì chỉ được mua của nông dân không quá 12.000 đồng/kg sau đó bán lại cho chúng với giá trên, hoặc là đồng ý hợp tác “mua qua tay” số chanh dây mà bọn chúng thu mua từ các nhà vườn.

Cũng theo một số thương lái, nổi tiếng trong nhóm đối tượng bảo kê tên là Quân, Hương, Thanh ở thành phố Kon Tum và Đăk Hà. Chúng thường tụ tập những thành phần bất hảo, có tiền án, tiền sự, nghiện ngập thường chọn những địa bàn, khu vực tập trung nhiều diện tích trồng chanh dây làm địa bàn hoạt động. Ngoài ra, chúng còn thường xuyên cho người theo, bám sát các chủ vựa thu mua chanh dây trên địa bàn để hù dọa, buộc phải theo chúng hoặc phải chấp nhận chi tiền bảo kê.

Người trồng chanh dây “thiệt đơn thiệt kép”

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh hiện nay toàn tỉnh có hơn 1.000ha chanh dây. Nạn lộng hành bảo kê, hăm dọa người mua, khiến người nông dân “thiệt đơn thiệt kép”.  

Chúng tôi đến tìm hiểu thực tế khu vực trồng chanh dây ở tổ 4 phường Ngô Mây (thành phố Kon Tum). Ở khu vực này có gần 30ha của 17 hộ dân ở Đăk Hà xuống đây thuê đất trồng chanh dây. Giá thuê đất 1ha là 10 triệu đồng. Theo tính toán của người dân, ngoài tiền thuê đất, chi phí tiền đầu tư 1ha từ khoảng 170 - 200 triệu đồng; đó là chưa kể công vất vả nắng mưa chăm sóc mấy tháng mới cho thu hoạch. Chi phí lớn như vậy, nhưng đến ngày thu hoạch sản phẩm, người dân bị “hớt mất một phần lợi nhuận” bởi nhóm người hoạt động bảo kê “làm giá”.

Nhiều hộ dân không dám chở chanh dây về ban ngày mà đợi ban đêm mới dám chở về nhà... Ảnh: P.N

Theo một số người dân trồng chanh dây, giá chanh dây đang ổn định, người dân có lãi khi bán đúng thị trường. Thế nhưng tình trạng bảo kê lộng hành khiến việc thu mua tại vườn giá luôn thấp hơn so với thị trường từ 4.000-7.000 đồng/kg, làm ảnh hưởng đến quyền lợi người nông dân, ở nhiều khu vực trồng chanh dây thương lái nơi khác không dám đến mua sản phẩm.

Anh D cho biết: Ở khu vực này mỗi ngày bình quân thu khoảng hơn 1 tấn chanh dây, nhưng vì nạn bảo kê lộng hành nên giá mua tại vườn khi nào cũng bị thấp hơn nhiều so giá thị trường; chỉ tính chênh lệch giá, mỗi ngày cũng mất vài triệu đồng.

“Hiện nay, tại khu vực chúng tôi trồng chanh dây do một số đối tượng xăm trổ chặn xe, hăm dọa nên không thương lái nào đến thu mua tại vườn. Chúng tôi phải thuê xe chở về nhà rồi mới chở bán cho các thương lái. Như vậy, lại thêm một lần chi phí, lời lãi chẳng được bao nhiêu”- anh D thở dài.   

Tương tự, chúng tôi tìm đến khu vực trồng chanh dây ở thôn Ngọc Tặng xã Đăk Kan (huyện Ngọc Hồi). Khu vực này có khoảng 30ha chanh dây của các hộ dân ở xã Đăk Ngọk (huyện Đăk Hà) lên thuê đất trồng.

Theo một số người dân, khoảng gần một tháng trước, một số đối tượng xăm trổ đầy mình đến ngay đầu đường chặn xe chở chanh dây để đòi tiền bảo kê. Nhiều hộ dân sợ ban ngày không dám chở mà phải đợi ban đêm mới chở sản phẩm thu hoạch về nhà, đến 4h sáng hôm sau lại chở đến bán cho thương lái.  

Một nông dân ở đây cho biết: Thời điểm này, giá chanh dây từ 14.000 đến 15.000 đồng/kg nhưng chúng tôi chỉ bán được từ 10.000 đến 11.000 đồng/kg. Số tiền chênh lệch này rơi vào túi một số đối tượng chuyên nghề bảo kê “ngồi mát ăn bát vàng"…

Chủ một đại lý thu mua chanh dây ở xã Đăk Hring (huyện Đăk Hà) cho biết: Cách đây khoảng một tháng, chúng tôi có đến khu vực cầu Đăk Mốt (giáp ranh giữa Đăk Tô và Ngọc Hồi) thu mua chanh dây thì bị một số đối tượng theo sát, để an toàn, chúng tôi phải đưa hàng về nhà dân đợi đến sáng sớm hôm sau mới dám chở về.

“Hiện nay, rất nhiều người dân có nhu cầu bán chanh dây tại vườn gọi điện đến cho chúng tôi, nhưng tôi không dám đến vườn để thu mua bởi không muốn “gặp rắc rối” với đám bảo kê đang hoạt động tại đây” - một thương lái khác phản ánh.

Nhiều nông dân đang lo lắng trước nạn các đối tượng bảo kê lộng hành, áp đặt giá cả trong hoạt động mua bán sản phẩm chanh dây, làm ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của họ. Thiết nghĩ, cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào cuộc ngăn chặn tình trạng này, nhằm tạo sự công bằng trong mua bán theo giá cả cạnh tranh của thị trường, bảo vệ quyền lợi nông dân và bảo đảm an ninh trật tự ở địa phương cơ sở...

Phúc Nguyên