Hệ lụy từ “tín dụng đen”

Nhan nhản “ngân hàng trụ điện”

Sở dĩ người ta gọi thế, bởi trên các trụ điện dọc đường phố, bờ tường nơi con hẻm… đều nhan nhản tờ rơi ghi số điện thoại với nội dung chào mời “cho vay trả góp”, “cho vay không cần thế chấp”… cùng các điều khoản “hấp dẫn” như “chỉ cần chứng minh nhân dân, cà vẹt xe, sổ hộ khẩu”, “giải ngân trong vòng 10 phút”, “nhanh gọn, tiện lợi”… cùng số điện thoại của người cho vay.

Đã không ít người nhẹ dạ cả tin, cần vốn để làm ăn mà vô tình mắc vào bẫy của những đối tượng cho vay nặng lãi này. Một khi đã dính vào, người vay phải chịu một khoản lãi cực kỳ cao, không ít người phải khốn đốn lâm vào con đường cùng quẫn, nợ nần...

Theo báo cáo của cơ quan chức năng, cho vay nặng lãi “tín dụng đen” đã xuất hiện từ rất lâu trên phạm vi cả nước; hoạt động không thông qua hệ thống ngân hàng hay tổ chức tín dụng chính thức nào, không đăng ký kinh doanh và cũng không chịu sự quản lý chính thức của cơ quan nào.

Nhan nhản quảng cáo mời chào cho vay tiền trên các đường phố

Nhưng, loại hình cho vay nặng lãi “tín dụng đen” này hoạt động mạnh, rầm rộ nhất trong vài năm trở lại đây. Tuy không bằng các địa phương khác, nhưng hiện tại trên địa bàn tỉnh, chủ yếu tập trung ở thành phố Kon Tum tồn tại hàng chục băng, nhóm cho vay nặng lãi “tín dụng đen”, với gần trăm đối tượng hoạt động cho vay nặng lãi tần suất cao, gây hệ lụy không nhỏ đến đời sống xã hội và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Nhiều thủ đoạn

Trước tình hình phức tạp của hiện tượng cho vay nặng lãi “tín dụng đen”, Công an thành phố Kon Tum đã vào cuộc quyết liệt để đấu tranh, ngăn chặn kịp thời các tình huống xấu xảy ra.

Qua công tác trinh sát, bám nắm địa bàn, Công an thành phố Kon Tum đã thống kê được hàng chục băng, nhóm cho vay nặng lãi, những đối tượng khi thu hồi nợ sử dụng mang bóng dáng “xã hội đen”. Các đối tượng thuộc các băng, nhóm này có địa chỉ tại các phường Quang Trung, Thắng Lợi, Nguyễn Trãi, Trường Chinh, Quyết Thắng, Thống Nhất, Duy Tân, xã Vinh Quang… (thành phố Kon Tum), nhưng thường xuyên thay đổi địa điểm hoạt động để đối phó với chính quyền địa phương và cơ quan chức năng.

Điển hình là vào ngày 10/7/2018, Công an thành phố Kon Tum tiến hành khám xét một tiệm cầm đồ tại đường Trường Chinh (thành phố Kon Tum). Tại đây lực lượng Công an thu được nhiều sổ sách ghi thu tiền góp, giấy tờ tùy thân, sổ hộ khẩu của những người vay tiền, tờ rơi quảng cáo liên quan đến hoạt động cho vay. Kết quả điều tra ban đầu tạm xác định chủ tiệm cầm đồ này và nhiều đối tượng cùng nhóm đã cho 71 người vay với tổng số tiền trên 1,42 tỷ đồng và thu lợi bất chính với số tiền trên 146 triệu đồng…

Đại tá Nguyễn Hồng Ngọc- Trưởng Công an thành phố Kon Tum cho biết: Phương thức thủ đoạn của các đối tượng này rất tinh vi, thường núp bóng dưới hình thức đăng ký kinh doanh mua bán, cho thuê xe ô tô, mô tô. Đối tượng lợi dụng sự thiếu hiểu biết, hoàn cảnh kinh tế khó khăn của người vay để mời chào vay tiền với lãi suất rất cao, phương thức đơn giản, không cần tài sản thế chấp. Khi người vay đã vay rồi, đến hạn nợ không trả lãi nổi, các đối tượng này thuê “xã hội đen” tới đe dọa, uy hiếp tinh thần và sức khỏe … của người vay...

Thủ đoạn thường gặp là đối tượng vay có tài sản cầm cố như ô tô, xe máy; đối tượng cho vay sẽ yêu cầu họ lập 2 bộ hồ sơ (1 bộ thể hiện nội dung bán phương tiện cho cửa hàng và 1 bộ thuê phương tiện của cửa hàng). Có nghĩa là đối tượng giăng ra một cái bẫy cho người vay thuê lại phương tiện của mình và cầm cố, nếu sau này không có khả năng thanh toán gốc và lãi sẽ bị chiếm đoạt tài sản. Còn những người không có tài sản thế chấp, chỉ cần cung cấp chứng minh nhân dân, hộ khẩu hay giấy phép lái xe là có thể vay được tiền nhưng với lãi suất rất cao, đồng thời thực hiện việc trả gốc và lãi theo ngày.

Ảnh hưởng an ninh trật tự

Theo Đại tá Nguyễn Hồng Ngọc, hiện nay những người dân làm ăn buôn bán nhỏ lẻ, theo thời vụ đều có nhu cầu vốn để kinh doanh rất cao. Trong khi đó những người này rất khó tiếp cận với các nguồn vốn của các tổ chức tín dụng, ngân hàng Nhà nước. Tại rất nhiều cuộc tiếp xúc cử tri của thành phố Kon Tum, người dân có nêu những kiến nghị này, nhưng đều không có tín hiệu khả quan. Lợi dụng điều này, các đối tượng cho vay nặng lãi “tín dụng đen” mới có cơ hội xuất hiện hoạt động mạnh, thu lợi bất chính mà nạn nhân không ai khác chính là những người dân lao động “chân lấm tay bùn”.

Tình trạng cho vay tiền lãi suất cao, có dấu hiệu cho vay nặng lãi ngày càng hoạt động mạnh, diễn biến phức tạp ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh ta nói chung, thành phố Kon Tum nói riêng.

Hệ lụy là khi “lãi mẹ đẻ lãi con”, người vay không có khả năng thanh toán, phía cho vay thuê nhiều đối tượng mang bóng dáng “xã hội đen”, có tiền án, tiền sự tụ tập thành băng nhóm đến nhà đòi nợ. Các đối tượng này thường dùng thủ đoạn đe dọa, ném chất thải bẩn vào nhà, khủng bố tinh thần, khiến người vay và gia đình hoang mang, gia đình tan nát, ly tán…

Nhằm chấm dứt hiện tượng này, ngoài sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng, người dân hãy nêu cao tinh thần cảnh giác, tỉnh táo, không để sập bẫy của các đối tượng này mà rước họa vào thân. Bên cạnh đó các tổ chức tín dụng nhân dân, ngân hàng cũng nên đơn giản hóa các quy trình, thủ tục vay vốn để người dân có điều kiện và cơ hội tiếp cận nguồn vốn vay, giải quyết sinh kế lâu dài…

Bài, ảnh: Dương Đức Nhuận