Nhiều sai phạm tại dự án “mập mờ” với thương hiệu Sâm Ngọc Linh

“Biến” đất rừng tự nhiên thành đất trống

Dự án Nông trại hữu cơ Tuyết Sơn Kon Plông (của Hợp tác xã nông nghiệp Tuyết Sơn Kon Plông) được UBND tỉnh cấp chủ trương đầu tư năm 2016 (1626/QĐ-UBND). Đến năm 2018, tỉnh Kon Tum có quyết định điều chỉnh dự án. Dự án có quy mô 46ha thực hiện tại 2 xã Măng Cành và Đăk Long, huyện Kon Plông.

Theo đó, quy mô giai đoạn 1 làm 36ha trồng sâm dây và đương quy. Nhưng khi thanh tra toàn diện việc chấp hành quy định pháp luật của nhà đầu tư trong thực hiện dự án, Đoàn thanh tra tỉnh phát hiện nhiều sai phạm tại dự án này, trong đó có nghi án liên quan đến rừng. Cụ thể, tại các lô 2, 5 khoảnh 9, lô 15 khoảnh 5, lô 6 khoảnh 15 tiểu khu 474, xã Măng Cành, phát hiện hơn 2,5ha đất trống. Kết quả đối chiếu hiện trạng rừng đã cho thuê, diện tích đất trống trên là đất rừng tự nhiên TXB, TXN, TXK (Kết luận số 3337/KL-UBND ngày 7/10/2022).

Vườn trồng sâm dây của HTX nông nghiệp Tuyết Sơn Kon Plông. Ảnh: C.N

Theo tìm hiểu thì các ký hiệu TXB, TXN, TXK là các loại đất rừng thường xanh, rừng nghèo và khác. Đất rừng này có cây rừng tự nhiên. Còn đất trống không có cây rừng tự nhiên.

Thực tế, năm 2022 khi phóng viên vào hiện trường, tại khu vực trồng sâm dây, nhiều cây rừng bị ngã đổ. Hiện trường quanh khu vực có nhiều cây rừng tự nhiên bị cưa hạ, đốn ngã.

Việc để hơn 2,5ha đất rừng tự nhiên thành đất trống, theo kết luận thanh tra thì chủ đầu tư đã không quản lý, bảo vệ rừng chặt chẽ, dẫn đến thiệt hại một phần diện tích rừng tự nhiên, không giữ được hiện trạng được giao ban đầu. Chủ dự án tự ý phát luỗng thực bì dưới tán rừng vi phạm điểm a, Khoản 2, Điều79 Luật Lâm nghiệp.

Ngoài nghi vấn “biến” đất rừng tự nhiên thành đất trống, dự án trên còn bị thanh tra phát hiện nhiều sai phạm khác như các hạng mục đã xây dựng thêm nhà kho, nhà làm việc, công trình phụ, bể chứa nước, sân phơi. Tất cả hạng mục trên chưa được cơ quan có thẩm quyền thẩm định hồ sơ thiết kế. Ngoài ra, chủ dự án không thực hiện báo cáo tình hình hoạt động đầu tư, báo cáo giám sát đầu tư theo quy định.

Sứ mệnh, chiến lược “ảo” với sâm Ngọc Linh

Dự án Nông trại hữu cơ Tuyết Sơn Kon Plông bảo tồn, phát triển dược liệu như sâm dây, đẳng sâm; bảo tồn một số dược liệu tự nhiên như cốt toái, lan kim tuyến, chè dây, giảo cổ lam. Riêng sâm Ngọc Linh hoàn toàn không có trồng.

Tuy nhiên, trên website của Công ty MHG, doanh nghiệp giới thiệu rất hoành tráng, như: Nghiên cứu, trồng sâm Ngọc Linh, sản xuất, phân phối sản phẩm sâm Ngọc Linh là sứ mệnh, chiến lược mũi nhọn của doanh nghiệp. Công ty mang trong mình sứ mệnh bảo tồn giá trị quý báu của loại dược liệu quý này. Đồng thời mang sâm Ngọc Linh đến gần hơn với người Việt Nam và trên thế giới...

Cây gỗ bị cưa trong diện tích dự án của HTX Tuyết Sơn Kon Plông. Ảnh: CN

Trong khi đó, ông Đặng Quang Hà- Chủ tịch UBND huyện Kon Plông khẳng định huyện Kon Plông không cấp chủ trương trồng sâm Ngọc Linh cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh hay Hợp tác xã nông nghiệp Tuyết Sơn Kon Plông. Thực tế là Kon Plông không nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý và không nằm trong vùng quy hoạch phát triển sâm Ngọc Linh. Trên huyện Kon Plông có nhiều dự án đầu tư về nông nghiệp, dược liệu nhưng chưa có dự án đầu tư nào được cấp chủ trương trồng sâm Ngọc Linh”.

Bên cạnh các thông tin quảng bá “ảo”, hiện tại dự án của Công ty MHG tại Kon Plông đã bị lực lượng chức năng thu hồi một phần dự án.

Cụ thể, ngày 19/6 vừa qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có thông báo về việc chấm dứt một phần hoạt động Dự án nông trại hữu cơ Tuyết Sơn Kon Plông của Hợp tác xã Nông nghiệp Tuyết Sơn Kon Plông với diện tích mặt đất dự kiến sử dụng là 9ha. Đây là giai đoạn 2 của dự án (từ quý I đến quý IV năm 2019, thời gian vận hành, sản xuất kinh doanh và cung cấp sản phẩm từ quý I năm 2020) với mục tiêu chuyên trồng rau, hoa, quả theo tiêu chuẩn VietGap.

Tuy nhiên đến năm 2022 dự án vẫn chưa triển khai (chậm hơn 2 năm). Việc chậm trễ đầu tư giai đoạn II của dự án đã vi phạm tiến độ đầu tư theo Quyết định chủ trương đầu tư và chưa được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên thực tế, thuộc trường hợp quy định  tại Điểm b, Khoản 2, Điều 48 Luật Đầu tư năm 2020.

Được biết, tại tỉnh Quảng Nam, trong số 19 đơn vị thuê môi trường rừng để trồng sâm Ngọc Linh cũng không có Công ty MHG. 

Cao Nguyên