Vì sao Kon Tum được chọn tổ chức cầu truyền hình “Dưới lá cờ quyết thắng” kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ?

Để hiểu rõ hơn về lý do đặc biệt này, chúng tôi đã trao đổi với ông Lê Quang Thới - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Ông cho biết, cách đây 70 năm, Kon Tum là điểm nổ tiếng súng đầu tiên trong chiến dịch Bắc Tây Nguyên, Đông Xuân 1953 - 1954, góp phần chia lửa với trận quyết chiến chiến lược Điện Biên Phủ. Vì vậy, trong niềm tự hào chung của dân tộc, quân và dân Kon Tum vinh dự đã góp phần làm nên chiến thắng quan trọng ở mặt trận Bắc Tây Nguyên, góp phần tiến đến chiến thắng lịch sử ở mặt trận Điện Biên Phủ, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

“Trong Thư chúc mừng chiến thắng của quân và dân Kon Tum, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã viết: Thắng lợi Kon Tum là một thắng lợi lớn của ta trên chiến trường miền Nam, nó cũng là một trong những thắng lợi to lớn của ta trong mùa Xuân này trên chiến trường toàn quốc – Và đây là lý do Ban Tuyên giáo Trung ương đã chọn Kon Tum là một điểm cầu truyền hình trực tiếp “Dưới lá cờ quyết thắng” kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, cùng với 4 điểm cầu khác là Điện Biên, Hà Nội, Thành phố Hồ Chính Minh và Thanh Hóa” – ông Lê Quang Thới thông tin thêm.

Tổng duyệt Chương trình cầu truyền hình trực tiếp “Dưới lá cờ quyết thắng” kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ tại điểm cầu tỉnh Kon Tum vào tối 4/5. Ảnh: DN

Sau hơn 8 năm từ khi thực dân Pháp xâm lược Kon Tum lần thứ hai, đến năm 1953 cuộc kháng chiến chống Pháp của quân và dân Kon Tum đã phát triển từ thế bị động lên thế chủ động tiến công địch, vùng kháng chiến mở rộng. Làng, xã kháng chiến được xây dựng khắp vùng rừng núi Kon Tum.

Thực hiện giai đoạn 1 của kế hoạch Nava, quân Pháp tiến hành cuộc hành quân At-lăng (Atlante) do tướng Đờ Bô Pho (De Beaufort), Tư lệnh Quân khu Tây Nguyên trực tiếp chỉ huy gồm 3 bước, trong đó có bước quyết định là tập trung toàn bộ lực lượng đánh chiếm tỉnh Quảng Ngãi theo 4 hướng: Quảng Nam vào, Bình Định ra, Kon Tum xuống và từ biển lên, lấy thị xã Quảng Ngãi làm hợp điểm; hoàn thành kế hoạch đánh chiếm vùng tự do Liên khu 5.  

Thực hiện chiến lược của Bộ Chính trị “tích cực và mạnh bạo phát triển vào Tây Nguyên, trước hết là ở phía Bắc”, giữa tháng 12/1953, Liên khu ủy, Bộ Tư lệnh Liên khu chính thức thông qua kế hoạch tiến công lên Bắc Tây Nguyên. Địa bàn Kon Tum được chọn làm hướng chính, hướng phụ là đường 19 An Khê (Gia Lai). Thực hiện nhiệm vụ do Liên khu uỷ giao, lực lượng vũ trang tỉnh Kon Tum (thời điểm này chung tỉnh Gia-Kon) cùng hàng trăm cán bộ được tăng cường và hàng nghìn dân công được huy động phục vụ chiến dịch.

Trên hướng chính tỉnh Kon Tum, đúng 23 giờ 23 phút, đêm 27-01-1954, Tiểu đoàn 79 và 19 của Trung đoàn 108 nổ súng tấn công cứ điểm Măng Đen, một cứ điểm kiên cố nhất, xương sống của cụm cứ điểm phía Bắc tỉnh Kon Tum, cách thị xã Kon Tum 60km. Cuộc chiến đấu giữa ta và địch gay go, ác liệt suốt tám giờ liền. Đến sáng ngày 28-01-1954, bộ đội ta làm chủ hoàn toàn trận địa. Cùng đêm 27 rạng sáng ngày 28-01-1954, Tiểu đoàn 97 của Mặt trận Miền Tây phối hợp với Tiểu đoàn 89 (Trung đoàn 108) tấn công tiêu diệt cứ điểm Măng Bút; Tiểu đoàn 59 (Trung đoàn 803) hạ đồn Kon Praih.

Trận then chốt mở màn chiến dịch thắng lợi, cùng với các trận diệt cứ điểm Măng Búk và Kon Praih, lực lượng vũ trang Liên khu 5 và quân dân Kon Tum đã đập tan cụm phòng ngự của quân Pháp ở Bắc Tây Nguyên. Từ ngày 29-01 đến ngày 03-02-1954, Trung đoàn 108 phát triển tấn công địch ở Đăk Tô, Đăk Glei, loại khỏi vòng chiến đấu hàng trăm tên. Phối hợp với bộ đội chủ lực, bộ đội tỉnh Kon Tum mở rộng hoạt động trên hướng Đăk Glei, Đăk Tô. Các mũi công tác chính trị, các đội vũ trang cơ sở triển khai vận động nhân dân, giải tán chính quyền tay sai địch, thu vũ khí... Đến ngày 03-02-1954, toàn bộ khu Bắc của tỉnh Kon Tum hoàn toàn được giải phóng.

Thành phố Kon Tum – nơi diễn ra điểm cầu, rực rỡ cờ hoa và pano tuyên truyền về 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Ảnh: DN

Tiểu đoàn 59 (Trung đoàn 803) sau khi tiêu diệt đồn Kon Praih đã chốt chặn phía nam thị xã, cắt đường 14 đoạn Kon Tum đi Pleiku. Ngày 01-02-1954, tại Kon Xăm Lũ (nay thuộc xã Đăk Tờ Re, huyện Kon Rẫy), Trung đoàn 803 diệt gọn 1 đại đội của Binh đoàn 100 từ Phú Yên lên tiếp viện cho tỉnh Kon Tum khi đang trên đường từ thị xã Kon Tum lên hướng Kon Praih. Cùng đêm đó, bộ đội đặc công đột nhập thị xã đánh sở chỉ huy của 1 tiểu đoàn địch. Ngày 04-02-1954, Tiểu đoàn 59 (Trung đoàn 803) phục kích đoàn xe tiếp tế của địch trên đường 14 phía Nam thị xã Kon Tum, diệt 7 xe vận tải quân sự.

Ban Cán sự tỉnh kịp thời lãnh đạo cơ sở nội thị tổ chức công nhân đấu tranh bảo vệ nhà máy điện, công sở, không cho địch phá hoại; lãnh đạo cơ sở vùng ven vận động nhân dân các làng đi dân công tiếp đạn, tải thương, dẫn đường bộ đội tiến công đồn bốt, phá các ổ vũ trang của địch ở làng xã vùng ven, truy quét địch. Khí thế tiến công địch giải phóng quê hương bừng bừng khắp núi rừng Kon Tum.

Trước nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn, Bộ Chỉ huy Quân viễn chinh Pháp quyết định cho Đờ Bô Pho bỏ thị xã Kon Tum rút chạy về phòng ngự Pleiku (Gia Lai), tạm dừng kế hoạch Át-lăng, tăng cường lực lượng phòng thủ đường 19 và Nam Tây Nguyên.

Ban Cán sự tỉnh lãnh đạo quân dân toàn tỉnh, phối hợp với bộ đội chủ lực, chớp thời cơ tiến công địch. Ngày 07-02-1954, thị xã Kon Tum được hoàn toàn giải phóng. Sau gần 9 năm, quân và dân Kon Tum đã vượt qua gian khổ, chiến đấu dũng cảm, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, cùng bộ đội chủ lực giải phóng thị xã và toàn tỉnh Kon Tum.

Ở miền Bắc, ngày 13-3-1954, chiến dịch Điện Biên phủ mở màn. Sau 56 ngày đêm chiến đấu kiên cường, đến ngày 07-5-1954, toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ được xem là “bất khả chiến bại” đã bị quân và dân ta đánh bại. Quân và dân ta đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lẫy lừng năm châu, chấn động địa cầu”.

Chiến thắng Điện Biên Phủ là chiến thắng lớn nhất của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; trực tiếp đưa đến việc ký Hiệp định Giơ-ne-vơ về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình ở Đông Dương, tạo cơ sở và điều kiện để nhân dân ta tiến lên giành thắng lợi vĩ đại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vào năm 1975.

Dương Nương