“Làn gió mới” cuốn đi trì trệ, đói nghèo

Rào vườn, cải tạo vườn tạp để nâng cao thu nhập. Ảnh: HL

Ngày 24/2/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kết luận số 08-KL/TU về chủ trương triển khai Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào DTTS, làm cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững”. 

Trước khi triển khai Cuộc vận động, ở các vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn vẫn tồn tại các hủ tục, như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thồng, ma chay tốn kém; nhiều hộ gia đình người DTTS vẫn duy trì nếp nghĩ cũ, như trông chờ, ỷ lại, được chăng hay chớ, ngại thay đổi.

Điều đáng nói, có một thực trạng tồn tại bao năm qua là, dù Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền đã triển khai nhiều chương trình, dự án đầu tư cho vùng miền núi, vùng DTTS, cho hộ gia đình người DTTS, nhưng kinh tế - xã hội ở vùng DTTS vẫn luôn khó khăn; người dân loay hoay mãi vẫn không thoát nghèo.

Thậm chí, trên cùng một địa bàn, cùng điều kiện đất đai, khí hậu, nhưng người Kinh trồng cây hay chăn nuôi đều mang lại hiệu quả và giá trị kinh tế cao, đời sống ổn định, khá giả, còn người DTTS lại nghèo khổ, thiếu thốn, chật vật.

Bài toán đặt ra là phải nhổ bật tư tưởng cam chịu đói nghèo trong suy nghĩ của bà con; phải khơi dậy được ý muốn thay đổi và dám thay đổi nếp nghĩ, cách làm ở người DTTS. Bắt đầu từ “cầm tay chỉ việc”, làm mẫu để bà con thấy, từ đó hình thành nếp nghĩ mới.

Vì vậy, Cuộc vận động được tin tưởng sẽ là làn gió mới cuốn đi những trì trệ trong nếp nghĩ, những lạc hậu trong cách làm của người DTTS nghèo; hỗ trợ, hướng dẫn, khích lệ họ muốn thay đổi và dám thay đổi.

Chủ trương đúng, hợp lòng dân nên nhanh chóng đi vào cuộc sống. Ngay sau khi được phát động, Cuộc vận động đã lan tỏa mạnh mẽ, trở thành phong trào hành động rộng khắp trên địa bàn tỉnh, huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; cộng đồng người DTTS cũng phấn khởi hưởng ứng rất tích cực.

Đặc biệt, việc triển khai Cuộc vận động được trợ lực mạnh mẽ từ 2 chỉ thị của Tỉnh ủy, là Chỉ thị số 12-CT/TU ngày 18/2/2022 về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy các cấp đối với việc xây dựng thôn (làng) nông thôn mới ở vùng đồng bào DTTS” và Chỉ thị số 13-CT/TU ngày 18/3/2022 về “Tăng cường lãnh đạo tuyên truyền, vận động nhân dân xóa bỏ các hủ tục, phong tục không còn phù hợp trên địa bàn tỉnh”.

Các sở ngành, địa phương, lực lượng vũ trang tăng cường cán bộ, đảng viên bám làng, sát hộ phổ biến các mô hình hay, cách làm hiệu quả. Trực tiếp hướng dẫn hộ gia đình người DTTS nghèo và cận nghèo sử dụng hiệu quả nguồn lực của gia đình, mạnh dạn vay vốn để phát triển kinh tế; áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; chi tiêu hợp lý để tích lũy vốn; triển khai  mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả.

Đồng thời xây dựng các mô hình đến tận hộ gia đình nghèo, cận nghèo để phát huy lợi thế về đất đai và chọn giống cây trồng, vật nuôi cho năng suất, thu nhập cao; rào vườn, cải tạo vườn tạp, trồng rau, làm nhà vệ sinh, xây dựng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm cách ly khu nhà ở.

Trong quá trình triển khai Cuộc vận động, bản thân cán bộ, đảng viên cũng phải sửa đổi cách tuyên truyền, vận động theo hướng cụ thể, thiết thực, tránh hình thức.

Như ở huyện Ia H’Drai, cán bộ huyện, xã được yêu cầu phải khắc phục cho được sự quan liêu, xa dân; phải chân thành, tích cực, thận trọng, kiên trì, tế nhị, vững chắc khi làm công tác vận động.

Đồng chí A Khiên- Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ, Chủ tịch HĐND huyện Ia H’Drai nhấn mạnh: Cán bộ huyện, xã sử dụng nhiều phương thức phù hợp với đặc thù của từng dân tộc, từng hộ gia đình để tuyên truyền, vận động; xây dựng các mô hình. Ví dụ, có gia đình cần hướng dẫn cách sắp xếp lao động hợp lý; có nơi cần vận động xóa bỏ hủ tục; có gia đình vận động không bán đất ở, đất sản xuất, không tiếp tay cho lâm tặc, không lấn chiếm đất lâm nghiệp để làm rẫy.

Với sự vào cuộc đầy tâm huyết và trách nhiệm ấy, đến nay hơn 2.200 hộ người DTTS trên địa bàn huyện Ia H’Drai đã bỏ dần các hủ tục, không trông chờ ỷ lại vào sự giúp đỡ của Nhà nước, tự lực vươn lên; 97% hộ người DTTS biết áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất; 156 hộ người DTTS nghèo, cận nghèo tham gia tổ hợp tác, nhóm liên kết phát triển sản xuất. Đến cuối năm 2024, trên địa bàn huyện giảm còn 128 hộ người DTTS ghèo và 157 hộ người DTTS cận nghèo.

Ở quy mô toàn tỉnh, sau 4 năm, đã xây dựng và duy trì 1.248 mô hình hỗ trợ phát triển kinh tế, chỉnh trang, cải tạo vườn tạp, bảo vệ môi trường, tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

Đã có 16.731 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo người DTTS (chiếm trên 81,4%) thay đổi nếp nghĩ, bỏ dần những hủ tục, phong tục không còn phù hợp; mạnh dạn vay vốn làm ăn; tự lực vươn lên thoát nghèo, không còn trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước.

Nhiều hộ gia đình người DTTS mạnh dạn vay vốn trồng cà phê, áp dụng công nghệ vào khâu chăm sóc. Ảnh: HL

Gần 70% số hộ biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, lựa chọn giống cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng để phát triển kinh tế hộ gia đình; hơn 67% hộ nghèo và cận nghèo người DTTS có đời sống vật chất, tinh thần được cải thiện. 

Đến cuối năm 2024, có 3.540 hộ người DTTS thoát nghèo và 967 hộ người DTTS thoát cận nghèo. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân, diện mạo nông thôn vùng DTTS ngày càng khởi sắc

Với những số liệu thống kê, có thể nói lên kết quả của Cuộc vận động sau 4 năm triển khai. Nhưng để có được những con số ấy là cả một quá trình kiên trì, nỗ lực, quyết tâm không mệt mỏi của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp và tinh thần đón nhận tích cực, chủ động của chính hộ nghèo, cận nghèo người DTTS.

Từ đó tạo nên “làn gió mới” cuốn đi những trì trệ, đói nghèo!

Hồng Lam