Quà tết

Không biết bắt đầu từ bao giờ, mỗi dịp xuân về tết đến, bên cạnh việc lo toan sửa sang nhà cửa đón tết, về quê ăn tết, thì mỗi người đều không quên chuẩn bị quà tết để biếu tặng ông bà, cha mẹ, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, đối tác...

Tặng quà tết không đơn thuần là cách giao tiếp, ứng xử mà còn thể hiện tình cảm yêu thương, gắn bó, tri ân của người nhỏ với người lớn; là tình cảm chân thành của những người bạn, đồng nghiệp, đối tác của nhau. Chính vì ý nghĩa của việc tặng quà xuất hiện từ sự kính trọng, yêu thương chân thành nên những món quà tặng dịp tết cũng được mỗi người cân nhắc lựa chọn kỹ lưỡng bằng tất cả tình cảm và lòng thành của mình.

Ngày ông bà còn sống, mỗi dịp xuân về tết đến, ba má tôi thường tặng những món quà tết thật ý nghĩa, đó là những hộp trà Thái mang hương vị đậm đà hay những những hộp bánh đậu xanh rồng vàng mềm ngọt, thơm ngon; cũng có năm là những bộ áo dài được má chọn mua vải trước đó vài tháng rồi đặt thợ may. Tết đến, cùng con cháu sum vầy, nhìn ông bà hạnh phúc xúng xính trong những bộ đồ còn thơm mùi vải, cả nhà ai nấy đều vui.

Quà nào bằng gia đình sum họp. Ảnh minh họa

Bây giờ, cuộc sống ngày càng phát triển, ông bà không còn nữa; con cháu cũng không quên lựa chọn những món quà tết ý nghĩa dành tặng ba má. Mà thực chất, ba má tôi chẳng bao giờ đặt nặng chuyện con cái tặng quà tết (mua nhiều còn bị la mắng) mà tết đến, ông bà chỉ trông mong con cháu về sum họp bên gia đình đã là vui lắm rồi, đúng với câu “Quà nào bằng gia đình sum họp. Tết nào vui bằng Tết đoàn viên”. Thế nhưng, bằng tấm lòng và mong muốn tri ân đấng sinh thành mỗi dịp xuân về tết đến nên dù bận rộn mấy chị em tôi cũng luôn nhớ đến việc này.

Thế nhưng, cũng có không ít trường hợp mà tôi được biết, tết đến, dù rất muốn về sum họp bên gia đình nhưng vì nhiều lý do, trong đó đặc biệt là chi tiêu cho quà tết quá nhiều nên đành phải lần lữa, bao nhiêu năm xa nhà rồi mà vẫn chưa dám về quê ăn tết.

Cô bạn tôi quê ở một tỉnh miền Bắc kể, 3 năm rồi vẫn chưa dám về quê ăn tết. Lý do mà cô ấy đưa ra thoạt đầu nghe không thuyết phục lắm đó là vì phải tiêu tiền sắm sửa quà tết quá nhiều, nhưng ngẫm đi ngẫm lại cũng tùy thuộc vào hoàn cảnh, cách suy nghĩ và tập quán văn hóa mỗi vùng miền khác nhau nên thấy thương bạn thật nhiều.

Bạn kể, mỗi dịp xuân về tết đến, nhớ nhà, nhớ quê lắm. Mấy năm rồi định bụng về quê ăn tết mà vẫn chưa về được vì chi phí cho một chuyến đi rất tốn kém. Không chỉ tiền vé tàu xe đi lại, quà cáp cho gia đình nội ngoại hai bên mà nặng hơn là tiền sắm sửa mua quà tết để tặng họ hàng hai bên; bên này có quà mà bên kia không có cũng không được, hoặc nhà này có quà mà nhà kia không có quà cũng không xong. “Nghĩ là có tiền nhiều mua quà nhiều, tiền ít mua quà ít. Nhưng rồi nghĩ lại, mua ít cũng ngại mà mua nhiều thì tài chính hạn hẹp. Mỗi đợt về quê có khi tiêu hết số tiền một năm dành dụm nên thôi, đành xa quê thêm năm nữa...”.

Bạn cũng giải thích thêm: “Tất nhiên, việc tặng quà tết cũng chẳng ai đòi hỏi gì nhưng từ trong thâm tâm mình cảm thấy đây là việc làm ý nghĩa và món quà tết chất chứa trong đó những tình cảm tốt đẹp của mình dành cho người thân”.

Kể ra như vậy để thấy món quà tết tuy rất ý nghĩa nhưng ở góc độ gia đình cũng không phải không có chuyện đáng bàn, đáng trăn trở, như câu chuyện của cô bạn tôi kể trên chẳng hạn. Còn ra ngoài xã hội, những mối quan hệ đối tác, đồng nghiệp, cấp trên và cấp dưới, câu chuyện quà tết vào dịp cuối năm cũng có nhiều điều đáng suy ngẫm.

Thiết nghĩ, cũng như bao mối quan hệ, quà tết cho cấp trên, đồng nghiệp, đối tác cũng mang ý nghĩa hết sức tốt đẹp. Tết là dịp để mọi người thể hiện sự tri ân người đã giúp đỡ mình trong công việc kèm theo đó là lời chúc tốt đẹp nhân dịp xuân về. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở những món quà tết tình nghĩa, như gói quà, hộp bánh thì chắc hẳn chuyện quà tết dành cho cấp trên cũng chẳng ai đem ra bàn nhiều. Nói như vậy để thấy rằng, trên thực tế, đâu đó cũng có người lợi dụng chuyện quà tết để thực hiện những ý đồ chưa tốt đẹp của mình.

Mới đây, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị 48 về việc tổ chức tết năm 2021, trong đó có yêu cầu: “Không tổ chức đi thăm, chúc tết cấp trên và lãnh đạo các cấp; nghiêm cấm biếu, tặng quà tết cho lãnh đạo các cấp dưới mọi hình thức”. Thực tế, chủ trương này của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có từ nhiều năm qua, chứ không riêng gì năm nay. Đối với mỗi người Việt Nam, chắc chắn ai cũng tán thành với chủ trương của Đảng với mục đích ý nghĩa mong muốn làm trong sạch bộ máy trong bối cảnh đất nước còn đang khó khăn và một điều quan trọng nữa là bao giờ “phòng” trước vẫn hơn.

Tuy nhiên, không ít người cho rằng, nếu không có chuyện tiêu cực trong biếu, nhận quà tết, thì chắc chắn những món quà tết, dù tặng ai, cũng sẽ giữ được nét đẹp văn hóa gắn liền với dịp lễ tết truyền thống của người Việt Nam.

Tú Quyên