Mùa hoa yêu thương
Một buổi sáng sớm, chạy xe trên đường Hồ Chí Minh từ thành phố Kon Tum đi Đăk Hà, nghe thoảng trong gió một mùi hương quen thuộc, đánh mắt sang bên đường, nhìn những cây cà phê trong vườn nhà ai đã bắt đầu bung những bông hoa trắng, thì ra cà phê đã bắt đầu ra hoa. Mùa hoa cà phê ở Kon Tum lại đến thật nhẹ nhàng, thân thuộc.
Năm nay, hình như cà phê bung hoa sớm hơn thường lệ, bởi mấy hôm trước do ảnh hưởng của đợt không khí lạnh từ miền Bắc tràn vào, nhiều nơi có mưa đã kích thích những búp hoa cà phê bung nở.
Với những người buôn bán, điều họ quan tâm nhất có lẽ là giá cả cà phê lên hay xuống, những người nghiền cà phê thì họ chỉ để ý xem cà phê đắng đượm thế nào, ngoài những người trồng chắc chẳng mấy ai rỗi hơi mà để ý đến chuyện cà phê ra hoa. Tôi lẩn thẩn nghĩ suy rồi tự an ủi, chẳng sao cả. Tôi tự nhận mình là kẻ rỗi hơi, vì với tôi mỗi mùa hoa cà phê có một ý nghĩa rất riêng.
Năm nay, là năm thứ 10 tôi gắn bó với Kon Tum, là 10 năm tôi được tận mắt chứng kiến mùa cà phê bung hoa trắng muốt những rẫy, những vườn, tỏa mùi thơm dịu nhẹ lan tỏa không gian. 10 mùa hoa đến rồi đi từ ngỡ ngàng, kinh ngạc đến thân quen, mê mẩn. Vì vậy, tôi có thói quen đánh dấu những năm tháng trên quê hương thứ hai này bằng những mùa hoa cà phê.
Tôi nhớ, mùa hoa đầu tiên khi mới đặt chân đến mảnh đất này, lần đầu tiên nhìn thấy những đồi, rẫy cà phê ngút ngàn nở bông trắng xoá, tôi đã thốt lên vì ngạc nhiên và thích thú. Dưới cái nắng hanh nhẹ, trong gió se se lạnh, bầu trời xanh ngắt, một loài hoa trắng như tuyết bung nở khắp các triền đồi, khu vườn, vạt rẫy chạy miên man như đến vô tận.
Quê tôi vốn chỉ có lúa, khoai, chưa một lần tôi biết đến loại cây công nghiệp trên vùng đất cao nguyên này. Có chăng, tôi cũng chỉ nhìn thấy những trái cà phê đỏ mọng qua sách, báo, tivi, một đôi lần được uống những gói cà phê hoà tan thơm nồng, nhưng chưa bao giờ được tận mắt thấy sắc trắng tinh khiết và ngửi thấy mùi thơm nồng nàn của loài hoa này.
Có người ví rằng, nếu như mùa xuân Tây Bắc có hoa ban, hoa mận nở trắng núi rừng thì Tây Nguyên vào xuân cũng ngập tràn trong sắc trắng của hoa cà phê.
Ở Kon Tum, mùa hoa cà phê thường kéo dài từ tháng 1 - 3; tuy nhiên, tuỳ thuộc vào thời tiết mà hoa có thể bung sớm hay muộn hơn. Mỗi mùa hoa thường chỉ có 2 – 3 đợt hoa nở. Hoa cà phê nở rất nhanh, hoa ngậm nước khoảng 1 tuần, rồi có khi chỉ sau một đêm từ những búp hoa màu xanh cốm đồng loạt bung nở những bông hoa trắng tinh. Cái hay của cà phê hoa chỉ chịu nở khi đã ngậm đủ nước; còn thiếu nước, có ép cách mấy cũng nhất quyết không trổ bông, hoặc có trổ bông thì chỉ lác đác vài bông rồi nhanh chóng héo rũ.
Hoa cà phê đẹp nhưng vô cùng mong manh và rất nhanh tàn. Mỗi đợt hoa nở chỉ kéo dài từ 7-10 ngày. Sau khi phô diễn hết vẻ đẹp thuần khiết, tinh khôi, hoa sẽ tàn và từ từ kết thành những trái nhỏ li ti xếp sát nhau tạo thành những cành cây mang đầy chùm quả (trái) kéo dài từ thân tới đầu cành.
Những trái cà phê lớn dần và khoảng 8 tháng sau sẽ chín mọng, đỏ ối trên cành cây. Đó cũng là thời điểm người nông dân bước vào đợt thu hoạch cà phê, thành quả sau gần 1 năm trời lao động nhọc nhằn, ngóng trông. Tuy nhiên, để có một mùa cà phê bội thu thì từ công đoạn chăm bón, cắt tỉa cành, tưới nước để cà phê bung hoa đều và nhiều là rất quan trọng. Chỉ cần nhìn vào lượng hoa nở và xem cái cách hoa bung nở, người nông dân có thể đoán trước được kết quả của một vụ cà phê ấy.
Có thể nói, mỗi mùa hoa nở mang theo những ngóng trông, những hy vọng của người nông dân về một vụ cà phê bội thu. Thế nên, tôi hay nói đó là mùa hoa hy vọng, mùa hoa yêu thương.
Hoa cà phê có mùi hương đặc trưng quyến rũ. Hương thơm của hoa không quá nồng nàn mà dịu nhẹ, thanh khiết lẫn trong không gian trong lành của đất trời, nương rẫy cho người ta một cảm giác vô cùng thư thái và dễ chịu. Chính mùi thơm ấy đã thu hút những đàn ong đua nhau tìm đến hút mật.
Vào mùa hoa, người nuôi thường đặt những thùng ong gần vườn cà phê nở hoa để ong hút mật. Mật ong được lấy từ hoa cà phê sánh đậm, ngọt, thơm mà tôi gọi đó là một món quà khuyến mãi loài cây này ban tặng cho người dân ngoài nguồn lợi chính là những quả cà phê đỏ mọng, căng tròn lúc cuối vụ.
Với tôi, mỗi mùa hoa cà phê về lại trào dâng bao cảm xúc khó tả. Và, tôi gọi đó là mùa hoa yêu thương!
Thuỳ Hương