Hút thuốc lá cần đúng nơi, đúng chỗ

Một buổi sáng cuối tuần, đang vui vẻ trò chuyện thư giãn bên ly cà phê, chị bạn cùng bàn vừa lấy một tay bịt mũi vừa nói, mình chuyển bàn đi, mùi thuốc lá khó chịu quá, mình bị dị ứng với khói thuốc. Nhìn cả nhóm chúng tôi lục tục dọn chuyển bàn, người đàn ông ngồi bàn bên cạnh đang cầm điếu thuốc cháy dở trên tay như hiểu ra chuyện: Lắm chuyện, có tí mùi thuốc lá mà cũng chuyển bàn.

Có lẽ, dường như người đàn ông ấy không một chút áy náy về hành động của mình gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người khác mà lại còn tỏ ý trách móc chúng tôi làm quá lên.

Thực tế là hầu hết phụ nữ đều không quen và cảm thấy khó chịu với mùi thuốc lá, hay nói cách khác là không muốn phải hút thuốc lá thụ động, ảnh hưởng đến sức khỏe. Không chỉ chị em phụ nữ, bản thân tôi cũng vậy. Tôi từng nhiều năm hút thuốc và nay đã bỏ thuốc lá nhưng cũng cảm thấy phiền lòng mỗi khi phải ngửi mùi thuốc lá một cách thụ động ở nơi công cộng.

Điều đáng buồn là trong khi những người không hút thuốc lá, thậm chí kể cả những người đang hút thuốc lá còn cảm thấy khó chịu khi hít phải hơi thuốc một cách thụ động, thì những người hút thuốc lá dù đã được nhắc nhở nhưng chẳng mấy quan tâm. Họ cứ vô tư hút mặc cho người khác bị ảnh hưởng, miễn là thỏa mãn được cơn thèm thuốc. Thực tế ở các nơi công cộng, đặc biệt là tại các quán cà phê, quán nhậu… không khó để bắt gặp cảnh chị em phụ nữ, những người đàn ông không hút thuốc phải hút thuốc lá thụ động từ những người khác.

Trẻ em là một trong những đối tượng dễ trở thành hút thuốc thụ động. Ảnh: Internet

Trước tình trạng này, có người cho là chuyện bình thường, không mảy may quan tâm, có lẽ vì không biết, không quan tâm đến tác hại của hút thuốc lá thụ động, hoặc vì quá quen thuộc nên xem đó là chuyện bình thường. Nhưng cũng có người thẳng thắn và đề nghị người đang hút thuốc dừng hút hay tìm chỗ khác để hút. Khi ấy, có người hút thuốc hiểu ra và dập tắt điếu thuốc đang cháy dở rồi gật đầu như một lời xin lỗi. Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp người hút thuốc phản ứng tiêu cực kiểu dằn mặt: Hút ở đâu, hút như thế nào là quyền của tôi chẳng phải việc của các người mà xía vào.

Cũng có trường hợp như chị bạn uống cà phê cùng tôi, không muốn ý kiến, sợ gặp phải thái độ tiêu cực của người khác ở nơi công cộng đành chọn chuyển bàn, tránh đi nơi khác.

Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực từ ngày 1/5/2013, ở Điều 7 đã quy định rõ quyền và nghĩa vụ của công dân trong phòng, chống tác hại của thuốc lá: Được sống, làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá. Yêu cầu người hút thuốc lá không hút tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá. Vận động, tuyên truyền người khác không sử dụng thuốc lá, cai nghiện thuốc lá. Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý người có hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá. Phản ánh hoặc tố cáo cơ quan, người có thẩm quyền không xử lý hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá...

Luật quy định như vậy không chỉ nhằm giảm bớt tình trạng hút thuốc, mà quan trọng hơn, để bảo vệ những người không hút thuốc vì tác hại của việc phải hút thuốc lá thụ động. Tuy nhiên, sau 7 năm Luật đi vào cuộc sống, bên cạnh những người ý thức được hút thuốc lá nơi công cộng sẽ ảnh hưởng xấu đến nhiều người xung quanh nên đã tìm những nơi vắng, góc riêng, nơi quy định để hút thuốc lá thì cũng có không ít người không chút mảy may quan tâm đến những quy định ở đâu được hút thuốc lá nếu vi phạm sẽ bị xử phạt bao nhiêu. Và đáng buồn hơn nữa, có người dù biết nhưng vẫn cố tình lờ đi, kiểu như không thể trì hoãn được…cơn thèm thuốc, mà không hề mảy may nghĩ đến quyền lợi của nhiều người khác là được sống trong môi trường không có thuốc lá.

Vậy là không ít nơi công cộng, người hút cứ hút; ai không hút chủ động cũng trở thành hút thụ động. Ai có khó chịu thì cũng tự nhủ mình, chấp nhận “sống chung với lũ”; nếu không muốn thì tránh đi cho lành, kiểu dọn bàn đi chỗ khác như chị bạn tôi lựa chọn.

Nhiều người bạn tôi không đồng tình với suy nghĩ và cách lựa chọn xử lý chuyển bàn như chị bạn bởi họ nghĩ rằng, thấy người khác hút thuốc lá thì tránh đi như vậy hoặc coi đó là chuyện bình thường…đã vô tình khiến cho không ít người thiếu ý thức vẫn vô tư nhả khói nơi công cộng. Bởi những người nghiện thuốc lá khó mà trì hoãn được cơn thèm thuốc nên cũng khó mà chấp hành nghiêm các quy định của Luật Phòng chống tác hại thuốc lá. Trong khi đó, lực lượng chức năng mỏng, lại kiêm nhiệm nhiều công việc… nên rất khó kiểm tra, kiểm soát triệt để. Vì vậy, những người không hút thuốc lá và không muốn phải chịu cảnh hút thuốc lá thụ động nên lên tiếng để những người hút thuốc lá biết phải cố gắng tôn trọng người khác, dần hình thành ý thức và có lối sống đẹp: Hút thuốc lá đúng nơi, đúng chỗ.

Phúc Nguyên