Loanh quanh chuyện quà tết

Vừa xách bọc măng khô bước vào, anh bạn học từ thuở để chỏm đến hết lớp 12 vừa nói, mùa mưa rồi đi rừng có lấy được ít măng về phơi, tiện xuống thành phố Kon Tum mua sắm đồ mang cho nhà cậu ăn Tết. Anh bạn còn bô bô: Quà tết này không thuộc diện cấm đâu nhé!

Đúng là món quà tết của anh bạn tôi không thuộc diện cấm thật. Món quà ấy là ân tình, là những tấm lòng trao nhau, là một hành vi thể hiện lễ nghĩa rất truyền thống trong văn hóa Việt mỗi dịp Tết đến Xuân về. Quà Tết khi ấy là ít thuốc bổ cho ông bà, ít tiền biếu cha mẹ mua sắm Tết, con gà cho anh chị em trong nhà… để tỏ lòng hiếu thảo, tôn kính. Quà Tết còn là chục quả trứng gà, con cá chép nhà mới nạo vét hồ hay ký cà phê, ít rau sạch… biếu bạn bè, đồng nghiệp để thắt chặt tình cảm.

Quà tết còn là đạo lý tương thân tương ái từ ngàn đời của dân tộc nên trước Tết cả tháng, Đảng, Nhà nước, tỉnh đã triển khai kế hoạch tặng quà Tết cho người nghèo, khó khăn, gia đình chính sách...

Vậy là cấp ủy, chính quyền và đoàn thể các cấp trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là những xã vùng sâu, vùng xa đều đến từng làng, kiểm tra từng hộ, lên danh sách những gia đình cần hỗ trợ, giúp đỡ để kịp thời chuyển những phần quà của Chủ tịch nước tặng các đối tượng người có công với cách mạng; tặng quà Tết, cấp gạo cho hàng nghìn hộ nghèo…

Các doanh nghiệp ăn nên làm ra, các tổ chức, câu lạc bộ tình nguyện, những con người làm việc thiện một cách âm thầm cũng vận động, quyên góp, dành tiền tiết kiệm để tặng quà, giúp cho những mảnh đời khó khăn có được một cái Tết đủ đầy hơn.

Những món quà Tết mang ý nghĩa tinh thần nhiều hơn là trợ giúp về vật chất, nhưng đối với những số phận đang phải chịu thiệt thòi và đối với các gia đình đang phải chật vật lo Tết lại đong đầy tình cảm yêu thương, là niềm hy vọng đem lại cho họ sự ấm ấp áp mỗi dịp Tết đến, xuân về.

Người cho vui, hạnh phúc khi chia sẻ được một phần khó khăn để mang hơi ấm mùa xuân đến với những gia đình nghèo khó; người nhận có niềm vui của sự biết ơn, niềm vui khi có được ngày Tết trọn vẹn.

Quà Tết ấy chứa chan ân tình, không hề có chút chau mày nhăn mặt so đo, toan tính. Quà Tết như thế thật đáng quý, đáng giữ gìn, trân trọng biết bao.

Cấm tặng quà Tết ở đây là “nghiêm cấm tặng quà Tết cho cấp trên dưới mọi hình thức” (Chỉ thị số 11-CT/TW của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết năm 2017), “không chúc Tết, tặng quá lãnh đạo, yêu cầu các địa phương không về Hà Nội chúc Tết Chính phủ, các bộ, ngành” (Chỉ thị 33 của Thủ tướng Chính phủ).

Cấm vì ai cũng hiểu rằng món quà ấy không phải là hộp bánh, gói mứt, chút quà quê hay ít măng khô như chuyện vừa kể mà mang giá trị vật chất lớn, rất lớn mới xứng với công đưa và nhận.

Cấm vì đạo lý tương thân tương ái đã biến thành áp lực nợ nần, thành quan hệ có vay - có trả, có đi - có lại cho toại lòng nhau.

Cấm vì dư luận đã không ít lần phản ánh về những đoàn xe xếp hàng trước nhà lãnh đạo chờ tặng quà Tết khiến cho chúc Tết là nét văn hóa truyền thống của dân tộc từ bao đời nay dần bị biến tướng trở thành vấn nạn.

Cấm vì không ít doanh nghiệp trong khi lương cho người lao động thì thiếu lên hụt xuống, thưởng Tết cũng chỉ gọi là lại phải đau đầu tính toán, lên danh sách chi tiền quà Tết cho các mối quan hệ “xin -cho”.

Cấm vì ngoài ra còn có giá trị cao hơn tiền bạc, đó là hình ảnh đẹp đẽ của cán bộ trong mắt dân chúng…

Bởi vậy, cấm tặng quà Tết cho cấp trên được xem là quy định khoan thư sức dân, rất được dư luận đồng tình ủng hộ.

Nhiều người bày tỏ tin tưởng rằng, Tết Đinh Dậu này sẽ thưa dần cảnh xếp hàng chờ chúc Tết lãnh đạo, cấp nhỏ chúc tết cấp to, cấp to ùn kéo lên chúc Tết cấp to nữa. Những cán bộ liêm khiết cũng từ quy định này có cớ từ chối tiếp khách. Những người lo lắng chuyện đi quà Tết nay cũng có lý do đỡ phải lăn tăn….

Chủ trương, quy định đã có, vấn đề còn lại là sự chấp hành của các địa phương, đơn vị và ý thức nêu gương của những người đứng đầu. Một khi các địa phương, đơn vị đồng loạt thực hiện nghiêm; một khi người cán bộ gương mẫu biết giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, giữ gìn được sự thanh liêm thì chắc chắn rằng sẽ vắng dần cảnh xếp hàng chờ tặng quà Tết khủng mà bấy lâu nay bao người vẫn băn khoăn.

Nguyên Phúc