Xây dựng xã nông thôn mới nâng cao còn nhiều thách thức

Theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025, các xã sau khi đạt chuẩn nông thôn mới phải đăng ký xây dựng xã nông thôn mới nâng cao trước khi đăng ký về đích xã nông thôn mới kiểu mẫu. Theo đó, để công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao thì phải hoàn thành 19/19 tiêu chí và 75/75 chỉ tiêu, tăng 18 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 và tăng 26 chỉ tiêu so với xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn trước , điều này đang đặt ra không ít khó khăn, thách thức cho các địa phương.

Trong Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ quy định rõ, xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao phải là xã đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 và hoàn thành 19 tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025, gồm: Quy hoạch; Giao thông; Thủy lợi và phòng, chống thiên tai; Điện; Giáo dục; Văn hóa; Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; Thông tin và Truyền thông; Nhà ở dân cư; Thu nhập; Nghèo đa chiều; Lao động; Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; Y tế; Hành chính công; Tiếp cận pháp luật; Môi trường; Chất lượng môi trường sống; Quốc phòng và an ninh.

Trong 19 tiêu chí kể trên, các chỉ tiêu được quy định một cách cụ thể, chi tiết. Theo đó, số chỉ tiêu trong xây dựng nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021- 2025 tăng 62 chỉ tiêu so với xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn trước; nhiều xã loay hoay tìm phương án thực hiện có hiệu quả Bộ tiêu chí về xây dựng nông thôn mới nâng cao, bởi đây là “bài toán khó”.

Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh, trong năm 2022 toàn tỉnh có 6 xã đăng ký phấn đấu về đích nông thôn mới nâng cao. Nhưng đến nay hầu hết các xã đều đang gặp khó khăn trong thực hiện một số chỉ tiêu, tiêu chí khó trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao như: Tiêu chí số 1 về quy hoạch đến nay 6/6 xã đều chưa đạt; Tiêu chí số 10 về thu nhập 4/6 xã chưa đạt; Tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn 6/6 xã chưa đạt; Tiêu chí số 14 về y tế 6/6 xã chưa đạt; Tiêu chí về môi trường còn 4/6 xã chưa đạt...

Cụ thể trong 6 xã đăng ký phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2022 gồm: Xã Đoàn Kết (thành phố Kon Tum) đến thời điểm này mới đạt chuẩn 12/19 tiêu chí; xã Đăk Ruồng (huyện Kon Rẫy) đến nay mới cơ bản đạt chuẩn 10/19 tiêu chí; xã Sa Nghĩa (huyện Sa Thầy) cơ bản đạt chuẩn 9/19 tiêu chí; xã Đăk Nông (huyện Ngọc Hồi) mới đạt chuẩn 9/19 tiêu chí; xã Diên Bình (huyện Đăk Tô) cũng chỉ đạt 14/19 tiêu chí; xã Tân Cảnh (huyện Đăk Tô) đạt chuẩn 15/19 tiêu chí.

Qua tìm hiểu thực tế tại một số xã trên địa bàn tỉnh, quá trình xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, thôn dân cư kiểu mẫu đều đang gặp khó khăn do thiếu nguồn kinh phí thực hiện. Trong khi đó, hầu hết các xã có điều kiện tự nhiên không thuận lợi, khó thu hút đầu tư phát triển sản xuất, dẫn đến thu nhập bình quân đầu người, đời sống của người dân không cao, nên khó huy động được nguồn lực xã hội hóa đầu tư xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Nâng cao thu nhập cho người dân luôn là tiêu chí khó. Ảnh: BC

Tuy nhiên, trên tinh thần chủ động, xác định rõ những khó khăn trong quá trình xây dựng nông thôn mới, nhất là nông thôn mới nâng cao trong giai đoạn mới, các xã đăng ký xây dựng nông thôn mới nâng cao năm 2022 vẫn đang tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện từng chỉ tiêu trên cơ sở quy định tại Quyết định số 318 ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Xây dựng nông thôn mới nâng cao và tiến tới đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu là lộ trình tiếp theo của quá trình xây dựng nông thôn mới, nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí với mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân khu vực nông thôn lên một tầm cao mới ngang bằng với khu vực thành thị, tạo ra bộ mặt kinh tế- xã hội khu vực nông thôn đổi thay toàn diện, triệt để.

Thế nhưng, thực tế cho thấy, việc thực hiện mục tiêu trên của các xã nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, như: Thiếu vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn; thu nhập của người dân còn thấp; tỷ lệ hộ nghèo còn ở mức cao… Vì vậy, trong quá tình triển khai xây dựng nông thôn mới nâng cao tiến tới xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, yêu cầu đặt ra là mỗi xã, mỗi địa phương cần thực hiện bài bản, từng bước, có trọng tâm, trọng điểm và đi vào thực chất hơn.       

Bảo Châu