Cần xem xét tính nghiêm minh của một bản án

Hiện trường vụ tai nạn giao thông vào ngày 12/2/2023 tại cầu Đăk Pô Kô, huyện Đăk Glei. Ảnh: DĐN

Tóm tắt từ vụ án như sau: Ngày 12/2/2023, Trương Thanh Tuấn (sinh năm 1981) là lái xe hợp đồng của Công ty Cổ phần Xây dựng thương mại và kinh doanh vận tải VITRANSCO (địa chỉ phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội), điều khiển xe ô tô biển kiểm soát số 29H - 723.79 lưu thông trên đường Hồ Chí Minh để vận chuyển hàng hóa bưu cục, bưu chính từ thành phố Hà Nội vào các tỉnh Gia Lai và Đăk Lăk.

Đến khoảng 18 giờ cùng ngày, Tuấn điều khiển xe ô tô đi tới gần vị trí km 1431 +127 thuộc thôn Đăk Nớ, xã Đăk Pek, huyện Đăk Glei, đoạn đường này xuống dốc, nhiều khúc ngoặt liên tục, nguy hiểm, hai bên đường có nhiều biển giao thông cảnh báo đoạn đường nguy hiểm như: 1 biển báo “đoạn đường thường xuyên giám sát tốc độ”, 1 biển báo “đoạn đường hay xảy ra tai nạn”, 1 biển báo “đi chậm”, 1 biển báo “giới hạn tốc độ 50km/h”; giữa đường có vạch sơn liền màu vàng để phân chia làn đường.

Xe lao xuống dốc ở đoạn đường này, Tuấn nhìn thấy phía trước có khúc cua nên đánh xe sang trái đường để tránh lật xe. Khi tới vị trí km 1431 +127 đường Hồ Chí Minh (thuộc thôn Đăk Nớ, xã Đăk Pek, huyện Đăk Glei), Tuấn nhìn thấy phía trước có xe ô tô biển kiểm soát số 34A - 186.45 do anh Nguyễn Văn Tánh (sinh năm 1986) - trú tại thôn Đăk Dung, thị trấn Đăk Glei, huyện Đăk Glei điều khiển trên xe chở vợ là chị Nguyễn Thị Thanh Kiều (sinh năm 1988) và 2 con là Nguyễn Minh Tuyên (sinh năm 2005), Nguyễn Hoàng Minh Phúc (sinh năm 2021) đang chạy ngược chiều.

Khi phát hiện xe cùng chiều, Tuấn liền đánh lái về phía bên phải theo phần đường của mình nhưng không kịp, làm xe bị lật nghiêng, thùng xe va chạm thành cầu Đăk Pô Kô rồi trượt đè lên xe ô tô do anh Tánh điều khiển gây tai nạn.

Hậu quả, anh Nguyễn Văn Tánh và cháu Nguyễn Minh Tuyên tử vong; chị Nguyễn Thị Thanh Kiều và cháu Nguyễn Hoàng Minh Phúc bị thương; 2 xe bị hư hỏng nặng.

Nhưng bản án hình sự sơ thẩm số 09/2023/HSST ngày 14/7/2023 của Tòa án nhân dân (TAND) huyện Đăk Glei chỉ xử phạt Trương Thanh Tuấn 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo; cho tiếp tục hành nghề lái xe trong thời gian chấp hành án; thời gian thử thách là 60 tháng tính từ ngày tuyên án (căn cứ điểm đ, khoản 2, Điều 260; các điểm b, s, khoản 1, 2, Điều 51; Điều 65, Bộ luật Hình sự (BLHS).

Không đồng tình với bản án nêu trên, ngày 25/7/2023, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) huyện Đăk Glei ban hành Quyết định số 01/QĐ-VKS-ĐL kháng nghị một phần bản án hình sự sơ thẩm về phần hình phạt, đề nghị Toà án cấp phúc thẩm tăng hình phạt và không áp dụng Điều 65, BLHS để cho bị cáo hưởng án treo.

Tuy nhiên, tại bản án hình sự phúc thẩm số 16/2023/HSPT, ngày 11/9/2023 của TAND tỉnh Kon Tum không chấp nhận kháng nghị của VKSND huyện Đăk Glei, giữ nguyên bản án sơ thẩm số 09/2023/HSST, ngày 14/7/2023 của TAND huyện Đăk Glei.

Qua phân tích vụ án tại Báo cáo đề nghị giám đốc thẩm số 148, ngày 18/9/2023 của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Kon Tum cho thấy, Trương Thanh Tuấn là lái xe chuyên nghiệp, nhưng khi điều khiển xe ô tô tham gia giao thông không chấp hành pháp luật về an toàn giao thông đường bộ, vi phạm nhiều lỗi như: Không chấp hành quy định ghi trên các biển báo giao thông; chạy quá tốc độ (từ 54 - 75 km/h và ngay tại cầu Đăk Pô Kô là 55 km/h, trong khi biển báo chỉ cho phép 50km/h); chạy lấn sang phần đường bên trái của phương tiện ngược chiều gây ra vụ tai nạn thảm khốc, hậu quả làm một gia đình có 2 người chết, 2 người bị thương và 2 xe bị hư hỏng nặng. Để xảy ra vụ tai nạn giao thông, lỗi hoàn toàn thuộc về lái xe Trương Thanh Tuấn.

Mặc dù phạm nhiều lỗi khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông, tuy nhiên, bản án sơ thẩm chỉ nhận định bị cáo Tuấn chỉ vi phạm có 1 lỗi là chạy lấn đường gây tai nạn, là thiếu sót, chưa đánh giá đầy đủ, chính xác tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội mà bị cáo gây ra.

Với những lỗi vi phạm của Trương Thanh Tuấn, mà bản án sơ thẩm cũng như phúc thẩm chỉ xử phạt bị cáo 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo là quá nhẹ, là thiếu thuyết phục, chưa tương xứng với tính chất, mức độ và hậu quả do hành vi phạm tội của bị cáo gây ra, không đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh, phòng chống loại tội phạm này đang ngày càng gia tăng, không có tác dụng giáo dục, không đủ sức răn đe và phòng ngừa chung.

Mặt khác, vị trí xảy ra vụ tai nạn là đoạn đường quanh co, nguy hiểm, thường xuyên xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông thảm khốc, gây thiệt hại lớn về tính mạng, sức khỏe và tài sản của người bị hại. Vụ án được các phương tiện thông tin truyền thông báo chí cả nước đưa tin và dư luận xã hội tại địa phương quan tâm, được cấp ủy địa phương nơi xảy ra vụ tai nạn quan tâm chỉ đạo.

Hành vi của bị cáo thuộc trường hợp rất nghiêm trọng (quy định tại Điều 9, BLHS), lỗi hoàn toàn thuộc về bị cáo, cần phải xử phạt bị cáo mức án nghiêm minh, đúng quy định của pháp luật và cần phải buộc bị cáo chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ mới phù hợp với tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo và đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa tội phạm chung.

Dư luận trên địa bàn tỉnh đang đặt câu hỏi: Vì sao lái xe gây ra vụ tai nạn trong một gia đình làm 2 người chết, 2 người bị thương nhưng vẫn ung dung tự tại ở ngoài xã hội, tiếp tục được hành nghề lái xe? Tính nghiêm minh của pháp luật có được đảm bảo qua hai bản án nêu trên?          

Dương Đức Nhuận