DỰ ÁN FLITCH: Tạo cơ hội giúp người dân nâng cao đời sống

Cho “cần câu”

Đưa khách đến thăm vườn cây, chị Y Liên - chủ một vườn bời lời ở thôn 7, xã Đăk Ui (huyện Đăk Hà) hồ hởi: Gia đình tôi được Dự án hỗ trợ trồng 0,3ha bời lời năm 2010. Vườn cây phát triển tốt, gia đình rất mừng và biết ơn cán bộ dự án. Mới đây có người hỏi mua, nhưng tôi không bán vì chưa đến thời điểm dự án bàn giao và muốn chờ thêm vài năm nữa cho rừng cây cao to, có giá trị hơn.

Bời lời do dự án hỗ trợ cho dân trồng đang phát triển thành rừng. Ảnh: V.N

Bàn về dự án, A Non- Thôn trưởng thôn 7, xã Đăk Ui phấn chấn cho biết: Trong thôn có 56 hộ được dự án hỗ trợ trồng gần 40ha bời lời, trong đó gia đình tôi trồng 5ha. Ngoài hỗ trợ cây giống, phân bón, người dân còn được hỗ trợ tiền công lao động trồng và chăm sóc. Tỷ lệ cây bời lời sống trong vườn nhiều hộ đạt trên 95%, cây cao khoảng 3,5-4m. Tuy chưa đến tuổi khai thác, nhưng theo thương lái hỏi mua bình quân mỗi héc ta bời lời ở xã Đăk Ui trồng từ năm 2010-2011 khoảng 200 triệu đồng.

Xuôi về xã Ngọc Réo, chúng tôi gặp nhiều vườn cây bời lời xanh tốt thành rừng. Anh A Vin- làng Kon Jong phấn khởi khoe: Vườn bời lời gia đình mình đấy. Bời lời nay xanh tốt như vậy, nhưng trước đây là đất trồng mỳ nhiều năm đã bạc màu. Mấy năm trước được dự án hỗ trợ, mình trồng hết bời lời...  

Trên thực tế, khi người dân chưa có nguồn thu từ cây bời lời, Dự án đã hỗ trợ không hoàn lại cho 10 Quỹ phát triển xã 3,86 tỷ đồng để giúp người dân vay vốn mở rộng trồng trọt và chăn nuôi. Từ nguồn vốn vay, nhiều người đã làm ăn có hiệu quả, nâng cao đời sống. Điển hình như ông Phạm Công Lực, thôn 8, xã Đăk Ui (Báo Kon Tum đã có dịp phản ánh) vay 4 triệu đồng phát triển chăn nuôi gà, vịt và liên tục thu lợi trên 100 triệu đồng/năm. Cái “cần câu” Dự án trao cho dân đang phát huy hiệu quả…

Kinh nghiệm hay từ việc thực hiện dự án

Theo ông Đặng Hiếu Trung- Giám đốc Ban quản lý dự án tỉnh, Dự án FLITCH được đầu tư từ năm 2006-2014 cho 16 xã (Ngọc Yêu, Ngọc Lây, Đăk Hà, Tu Mơ Rông, Đăk Tờ Kan, Đăk Rơ Ông - huyện Tu Mơ Rông; Măng Cành, Đăk Long, Ngọc Tem- huyện Kon Plông; Đăk Chong, Xốp- huyện Đăk Glei; Đăk Psi, Đăk Hring, Đăk Ui, Ngọc Wang, Ngọc Réo- huyện Đăk Hà) ở tỉnh với tổng số vốn 14,59 triệu USD. Đến nay, dự án đã giao 1.950ha đất cho 2.223 hộ; hỗ trợ 5.793 hộ gia đình trồng 3.766,92ha bời lời, 421,69ha nông-lâm kết hợp, cải tạo 140 vườn tạp; giao khoán 875 hộ quản lý 20.000ha rừng phòng hộ; hỗ trợ cho các ban quản lý rừng phòng hộ trồng 637,50ha rừng phòng hộ; hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trồng 357,30ha rừng sản xuất. Bên cạnh đó, Dự án còn đầu tư xây dựng 44 công trình thiết yếu (giao thông, thủy lợi, nhà khuyến nông…) phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh. Các công trình đều được người dân lựa chọn, kiểm tra, giám sát nên đều đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật và phát huy tác dụng tốt. Sự đầu tư có hiệu quả của Dự án đã góp phần quan trọng trong việc giảm tỷ lệ hộ nghèo, cải thiện sinh kế, nâng cao đời sống cho người dân sống gần rừng; phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học...

Kinh nghiệm thành công từ Dự án này cho thấy, nếu cán bộ Dự án tăng cường bám dân, kiểm tra, giám sát, hướng dẫn trồng rừng theo cách cầm tay chỉ việc thì người dân sẽ thực hiện tốt. Cụ thể như trồng rừng thì kiểm tra phát dọn thực bì, hướng dẫn đào hố và nghiệm thu đào hố. Sau khi nghiệm thu bỏ phân rồi mới lấp hố, cấp cây giống và hướng dẫn dân cách trồng. Ngay cả việc nhận cây giống cũng phải hướng dẫn dân biết cây giống như thế nào đảm bảo chất lượng và chỉ nhận cây giống đảm bảo chất lượng cho trồng rừng. Khi cấp cây giống phải có sự giám sát chặt chẽ của cán bộ thôn, xã, huyện và Ban quản lý dự án tỉnh. Vào cuối mùa mưa, yêu cầu người dân phải tủ gốc bời lời bằng thực bì (cỏ, rác…) và lấp đất lại để đảm bảo cây đủ ẩm, sinh trưởng tốt trong mùa khô. Hay như hộ dân tham gia trồng rừng sản xuất phải tự nguyện tham gia, đồng thời cam kết có đủ lao động, đủ đất canh tác nông nghiệp để bảo đảm an ninh lương thực, tránh trồng rừng chỗ này, phá rừng chỗ khác. Ở diện tích do phá rừng mà có thì kiên quyết không hỗ trợ cho dân trồng rừng để tránh lặp lại kịch bản làm mất rừng…

Theo Ban quản lý dự án, năm 2015, Dự án sẽ tập trung hoàn thành các công trình cơ sở hạ tầng, bàn giao diện tích rừng đã hỗ trợ cho dân trồng và hoàn tất các thủ tục thanh quyết toán dự án theo đúng tiến độ gia hạn.        

Văn Nhiên