Chủ động phòng, chống hạn hán cho cây trồng

Theo Chi cục Thuỷ lợi và Tài nguyên nước (Sở Nông nghiệp và Môi trường) tính đến nay, trên địa bàn, có khoảng 380ha lúa, cây công nghiệp, rau màu bị thiếu nước do các hồ, đập, trạm bơm không đảm bảo cấp nước đến cuối vụ. Trong đó, có khoảng 29ha lúa cuối nằm trong khu tưới hồ Tân Điền và 150ha lúa thuộc khu tưới hồ Cà Tiên đang bị thiếu hụt nguồn nước (do hồ Tân Điền, Cà Tiên không đảm bảo cấp nước đến cuối vụ); có 7ha lúa, 85,46ha màu thuộc Trạm bơm Tà Wắc; 10,64ha lúa, 6,82ha CCN và 84,24ha màu thuộc Trạm bơm Tà Rộp đảm nhận, hiện nay mực nước sông xuống thấp hơn cao trình đáy bể hút, máy bơm không bơm được nước để phục vụ sản xuất; có 10 ha lúa (do đập tạm 1A do huyện quản lý nằm trên suối Ngô Trang đảm nhiệm, nhưng do bão lũ số 9 đã hư hỏng) hiện nay tuyến kênh N3 đập Kon Trang Kla đảm nhận tưới đang bị thiếu nước.

Trong đó, điểm nặng nhất là đập Tà Kang ở thôn 4, xã Diên Bình (huyện Đăk Tô) đã cạn trơ đáy. Ở lòng đập này chỉ còn mạch nước ngầm chảy tạo thành vũng nước nhỏ không đủ nước tưới cho cây trồng trong khu vực, vì vậy, người dân nơi đây phải luân phiên nhau tận dụng nguồn nước ít ỏi để tưới cho cây trồng.

Đập Tà Kang cạn trơ đáy. Ảnh: PN

Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum, đập Tà Kang cạn nước một phần do đập bị đất bồi lấp lồng hồ, bị rò rỉ; một phần do công suất tưới của đập chỉ khoảng 30ha nhưng người dân ở khu vực này sử dụng đập tưới cho cây trồng vượt 5 lần so công suất thiết kế của đập, với khoảng hơn 200ha. Ở khu vực này một số diện tích cà phê của người dân đã xuất hiện tình trạng héo, khô lá.

Một lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum cho hay, mặc dù chúng tôi đã khuyến cáo người dân không nên mở rộng diện tích cà phê ở khu vực hồ đập này mà cần nghiên cứu chuyển đổi cây trồng phù hợp, có sức chịu hạn tốt, thế nhưng, vẫn có nhiều hộ dân phá cây cao su chuyển sang trồng cà phê quá nhiều nên nguồn nước của đập không đủ vào mùa khô.

Cũng theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum, nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài đến tháng 5/2025, nhiều hồ đập sẽ cạn nước, diện tích cây trồng dự kiến có khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước khoảng 1.827ha, nhất là ở khu vực địa bàn thành phố Kon Tum, Đăk Hà, Sa Thầy, Ngọc Hồi, Đăk Glei, Kon Rẫy, Đăk Tô. Cụ thể, ở các khu tưới thuộc công trình thủy lợi trên địa bàn thành phố Kon Tum có khả năng thiếu nước vào cuối vụ như: Khu tưới đập Đăk Tu Wit (xã Vinh Quang); hồ chứa Tân Điền (xã Đoàn Kết); Kon Ri Sút; Đăk Kơ Wel (xã Đăk Blà); hồ ông Thiệu (xã Đăk Cấm), Đăk Lê (xã Chư Hreng), Đăk Trum (xã Ngok Bay); Đập thôn 3 (phường Trần Hưng Đạo); đập Rừng Dầu (xã Sa Nghĩa, huyện Sa Thầy); hồ C19 (xã Diên Bình huyện Đăk Tô).

Riêng huyện Ia H'Drai dự kiến khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước có nguy cơ cao ở các vùng không chủ động được nguồn nước thuộc các xã Ia Dom, Ia Đal, Ia Tơi.

Người dân triển khai biện pháp tưới nước cho cây trồng. Ảnh: P.N

Trước tình trạng hạn hán, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đi kiểm tra thực tế và chỉ đạo đơn vị chức năng triển khai các biện pháp chống hạn. Sở cũng đã có văn đề nghị UBND các huyện, thành phố Kon Tum và các đơn vị chức năng chủ động điều tiết nước hợp lý, sử dụng nước từ các hồ có dung tích lớn để điều tiết nước về các công trình không đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất. Có biện pháp quản lý chặt chẽ cống lấy nước đầu mối và các công trình tưới, không để rò rỉ lãng phí nước, đảm bảo đủ nước tới cuối khu tưới. Thực hiện tưới luân phiên tiết kiệm nước, tưới khoa học. Thường xuyên kiểm tra công trình, khắc phục ngay các vị trí rò rỉ, thất thoát nước. Tổ chức nạo vét, phát dọn kênh mương, khơi thông cống rãnh, dòng chảy đảm bảo thuận lợi cho việc lấy nước phục vụ sản xuất. Đồng thời, tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức sử dụng, triển khai các phương pháp tưới tiết kiệm, khoa học nhằm tiết kiệm nước và nạo vét các đập đầu mối cấp nước tự chảy để đảm bảo nguồn nước cung cấp cho cây trồng.

Ông Nguyễn Văn Dẫn- Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum cho biết: Hiện tại chúng tôi đang triển khai các biện pháp chống hạn cho cây trồng tại các khu vực hồ đập thiếu nước. Cụ thể, đối với các trạm bơm điện (Tà Rộp, Tà Wắc...) lắp đặt máy bơm dự phòng, nối đường ống, lấy nước từ lòng sông để tiếp nước chống hạn. Kiểm tra, bảo dưỡng máy bơm, tuyến đường ống tiếp nước của trạm bơm chuyền để tiếp nước chống hạn cho cánh đồng Tân Điền; lắp đặt bổ sung tuyến đường ống tiếp nối từ cửa ra cuối đường ống trạm bơm Vinh Quang mở rộng để tiếp nước cho cánh đồng Cà Tiên; lắp đặt trạm bơm điện lấy nước từ suối Ngô Trang để bơm bổ sung nước cho khu tưới cuối tuyến N3, đồng thời, tiếp nước từ kênh N1 của đập Kon Trang Kla và cống tưới N22 của tuyến kênh Nam hồ chứa Đăk Uy.  

Phúc Nguyên