Thửa đất bị “bỏ quên” khi cổ phần hóa Công ty Cấp nước

Ngày 23/7/2024, Chánh Thanh tra tỉnh ban hành Kết luận thanh tra số 04/KLTTr thanh tra việc thực hiện các kế hoạch, phương án cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước; việc áp dụng giá nước sạch đối với các hộ sản xuất vật chất và kinh doanh tại Công ty CP Cấp nước Kon Tum.

Theo Kết luận, không chỉ chậm trễ trong thực hiện chỉ đạo về kế hoạch, tiến độ cổ phần hóa; chưa có hồ sơ thể hiện nội dung công bố công khai thông tin về quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp theo quy định; tỷ lệ thất thoát nước cao; bất cập trong áp giá nước,  quá trình lập phương án cổ phần hóa còn “bỏ quên” lô đất có diện tích khoảng 500m2.

Hồ sơ, tài liệu thể hiện, ngày 6/5/2016, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 477/UBND phê duyệt Phương án sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Cấp nước Kon Tum khi chuyển sang công ty cổ phần.

Trong đó, thống nhất việc sau khi Công ty TNHH MTV Cấp nước Kon Tum thực hiện cổ phần hoá được tiếp tục quản lý, sử dụng với hình thức đất cho thuê trả tiền hằng năm đối với 4 lô đất với tổng diện tích 13.003,7m2.

1 trong 4 vị trí đất Công ty CP Cấp nước Kon Tum được quyền sử dụng (tại đường Ure, thành phố Kon Tum). Ảnh: HL

Cụ thể: Vị trí xây dựng nhà điều hành sản xuất của dự án cấp nước (số 182 Trần Phú, phường Trường Chinh, thành phố Kon Tum), diện tích 3.083,5m2; vị trí xây dựng trạm bơm cấp I (số 113 Đào Duy Từ, thôn Kon Sơ Lam 1, phường Trường Chinh, thành phố Kon Tum), diện tích 983,1m2;  vị trí xây dựng trạm bơm cấp II (đường URê, phường Trường Chinh, thành phố Kon Tum), diện tích 7.899,6m2; vị trí xây dựng Đài điều hòa nước (số 213 Trần Khánh Dư, phường Duy Tân, thành phố Kon Tum).

Sau khi chuyển thành công ty cổ phần vào tháng 11/2018, Công ty CP Cấp nước đã liên hệ với Sở TN&MT làm các thủ tục thuê đất, và được UBND tỉnh ban hành các quyết định tiếp tục cho thuê đất đối với 4 vị trí đất nêu trên (đến tháng 01/2021).

Mới đây, Công ty tiếp tục được ký lại hợp đồng thuê đất; Cục Thuế tỉnh quyết định miễn tiền thuê đất đối với các diện tích thuê theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, ngoài 4 vị trí đất trên, Công ty CP Cấp nước Kon Tum đang quản lý, sử dụng 1 thửa đất có diện tích khoảng 500m2 tại ngã tư đường U Rê và Ngô Thì Nhậm (tổ 9, phường Duy Tân, thành phố Kon Tum). Hiện trạng trên đất có 1 dãy nhà tập thể (gồm 6 phòng) và phần đất trống làm kho vật tư.

Nguồn gốc thửa đất này nằm trong tổng diện tích đất được UBND tỉnh cho Công ty Cấp thoát nước và quản lý công trình đô thị (cũ) thuê từ năm 1997 với diện tích 4.967,2m2.

Năm 1999, Công ty Môi trường đô thị Kon Tum và Công ty Cấp nước Kon Tum lập biên bản bàn giao tài sản cố định. Trong đó, có bàn giao thửa đất nói trên và tài sản trên đất.

Nhưng sau đó, Công ty Cấp nước đã không liên hệ các cơ quan chức năng làm các thủ tục để được UBND tỉnh quyết định thu hồi và cho thuê đất theo quy định. Từ năm 1999 đến nay, Công ty chỉ đăng ký kê khai, nộp tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hàng năm, không đóng tiền thuê đất.

Qua kiểm tra thực tế vị trí thửa đất và căn cứ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất UBND tỉnh cấp cho Công ty CP Môi trường đô thị Kon Tum ngày 23/8/2016, toàn bộ vị trí thửa đất này thuộc quy hoạch đất giao thông.

Ngày 13/4/2016, Sở TN&MT tổ chức họp liên ngành, để thẩm định Phương án sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Cấp nước Kon Tum. Liên ngành đồng ý Công ty tiếp tục sử dụng theo hiện trạng, sau khi phương án quy hoạch xây dựng được triển khai thì trả lại đất.

Nhưng sau khi UBND tỉnh phê duyệt phương án sử dụng đất, Công ty không có văn bản trả lại đất đối với thửa đất nói trên.

Thửa đất nằm ngoài Phương án sử dụng đất của Công ty CP Cấp nước Kon Tum. Ảnh: H.L

Về phần mình, Công ty CP Cấp nước cho rằng, sau khi cổ phần hóa (năm 2019), Công ty đã không sử dụng thửa đất trên vào bất kỳ mục đích nào, nên không phải thực hiện việc lập thủ tục đăng ký đất đai; cũng không có trách nhiệm quản lý, sử dụng và phải chịu trách nhiệm về tài chính.

Tuy nhiên,  thời điểm trước và sau khi hoàn thành cổ phần hoá, Công ty vẫn kê khai và nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hàng năm; hiện trạng Công ty vẫn sử dụng để một số vật tư (ống nước) và cho cán bộ, công nhân viên ở.

Kết luận thanh tra nêu rõ, việc Công ty cho rằng không quản lý, sử dụng thửa đất trên là không có cơ sở. Và theo quy định, Công ty CP Cấp nước Kon Tum có trách nhiệm nộp số tiền thuê đất từ năm 2016 đến nay.

Trách nhiệm chính để xảy ra những thiếu sót nêu trên thuộc tập thể lãnh đạo Công ty TNHH MTV Cấp nước Kon Tum; các bộ phận, cá nhân tham mưu xây dựng Phương án sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Cấp nước Kon Tum trước khi cổ phần hoá và các tổ chức, cá nhân có chức năng quản lý nhà nước liên quan đến việc tham mưu thẩm định Phương án sử dụng đất của Công ty trước khi cổ phần hoá.

Thanh tra tỉnh cũng đề nghị Cục Thuế tỉnh kiểm tra, truy thu (nếu có) số tiền thuê đất từ năm 2016 đến nay đối với thửa đất bị “bỏ quên” nói trên.

Liên quan đến nội dung này, ngày 11/7/2024, UBND tỉnh đã có văn bản số 487/UBND-NC giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bên có liên quan kiểm tra việc quản lý, sử dụng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chung thành phố Kon Tum đối với thửa đất tại ngã tư đường U Rê và Ngô Thì Nhậm.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, tham mưu UBND tỉnh xử lý nhà, đất theo quy định về sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo các quy định của pháp luật về cổ phần hoá và pháp luật về đất đai.

Tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xảy ra thiếu sót, tồn tại, vi phạm có liên quan trong công tác tham mưu thẩm định Phương án sử dụng đất của Công ty TNHH MTV Cấp nước Kon Tum trước khi cổ phần hóa.               

Hồng Lam