Tăng cường ứng dụng AI trong giáo dục phổ thông

Học sinh ứng dụng công nghệ vào việc học tập, nghiên cứu. Ảnh: Q.T

Theo các chuyên gia lĩnh vực giáo dục, đào tạo, giáo dục phổ thông hiện nay vẫn mang nặng tính truyền đạt một chiều, thiếu khả năng khơi dậy tư duy phản biện và sáng tạo ở học sinh.

Trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển bùng nổ của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), giáo dục phổ thông đứng trước yêu cầu cấp bách phải đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập. Sự đổi mới không chỉ nằm ở nội dung, mà quan trọng hơn là phương thức tiếp cận tri thức, phù hợp với xu thế giáo dục cá nhân hóa, linh hoạt và tích hợp công nghệ.

Ứng dụng AI có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong giáo dục phổ thông như thông qua các hệ thống AI, giáo viên có thể hiểu rõ hơn về năng lực, sở thích và tiến độ học tập của từng học sinh để điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp; AI có thể tự động chấm bài, phát hiện lỗi sai, gợi ý cải thiện giúp giáo viên giảm tải công việc hành chính. Học sinh có thể học mọi lúc, mọi nơi thông qua các trợ lý học tập AI, ứng dụng giáo dục thông minh, chatbox trả lời câu hỏi và hệ thống kiểm tra đánh giá tự động.

Theo Tiến sĩ Đoàn Thành Nhân - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, việc ứng dụng AI được kỳ vọng sẽ tạo cú huých cho giáo dục phổ thông, giúp giảm gánh nặng hành chính cho giáo viên, giúp họ có điều kiện đổi mới phương pháp dạy học; học sinh được tiếp cận kiến thức theo năng lực, phát triển kỹ năng tự học và nghiên cứu; nhà trường và xã hội nâng cao hiệu quả đào tạo, góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực thích ứng với nền kinh tế tri thức.

Ứng dụng công nghệ vào giảng dạy là phù hợp với xu thế hiện nay. Ảnh: QT

Bên cạnh đó, để phát triển các nền tảng học tập AI phù hợp thực tiễn của từng địa phương, cũng cần tăng cường hợp tác giữa nhà trường - doanh nghiệp - chuyên gia. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ đào tạo giáo viên, đặc biệt ở các môn khoa học xã hội. Tổ chức các cuộc thi, hoạt động trải nghiệm để học sinh ứng dụng AI trong giải quyết các vấn đề xã hội.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã có một số trường bước đầu chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, từng bước đưa AI vào giảng dạy. Nhiều giáo viên đã tích cực sử dụng phần mềm trình chiếu (PowerPoint, Canva), bản đồ số (Google Earth, ArcGIS), các nền tảng đánh giá nhanh (Azota, Quizizz), video minh họa và học liệu số để tăng tính trực quan. Một số giáo viên cũng sử dụng ChatGPT để lên ý tưởng bài giảng, xây dựng câu hỏi, cập nhật kiến thức thời sự, phân tích hiện tượng địa lý hay thiết kế bài tập luyện tập.

Tuy nhiên, theo đánh giá, trong quá trình ứng dụng AI cũng còn nhiều bất cập, như sự chênh lệch lớn giữa các trường về điều kiện triển khai; nhiều giáo viên tiếp cận công nghệ ở mức cơ bản, chủ yếu dùng để minh họa chứ chưa hướng đến phát triển năng lực học sinh. Việc soạn bài tích hợp AI đòi hỏi công phu hơn, đồng thời cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin trước khi giảng dạy.

Thầy giáo Mai Xuân Kiên- Hiệu trưởng Trường THPT Trần Quốc Tuấn (huyện Đăk Hà) chia sẻ: “Hiện nay, một số công cụ AI sử dụng dữ liệu chưa kiểm chứng, có thể gây sai lệch kiến thức nếu không được kiểm soát. Hơn nữa, học sinh có thể lạm dụng AI, tra cứu máy móc, sao chép mà không phát triển tư duy độc lập. Do vậy, AI chỉ phát huy hiệu quả khi được tích hợp đúng cách, có định hướng sư phạm rõ ràng và cơ chế giám sát hợp lý”.

Cùng với đó, hạ tầng công nghệ chưa đồng đều. Tại nhiều địa phương, nhất là vùng sâu, vùng xa, trường học còn thiếu thiết bị như máy tính, mạng internet, bảng tương tác, phòng học thông minh. Hiện cũng chưa có nền tảng AI giáo dục được Việt hóa phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới.

Đổi mới phương thức giáo dục phổ thông và ứng dụng AI vào giảng dạy các môn khoa học xã hội là xu thế tất yếu và cấp thiết, là một bước đi quan trọng, góp phần hiện đại hóa nền giáo dục, rút ngắn khoảng cách tiếp cận tri thức và chuẩn bị cho thế hệ trẻ những năng lực cần thiết trong thế giới tương lai. Để thực hiện có hiệu quả điều này, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, nhà trường, giáo viên, học sinh và cộng đồng xã hội.      

QUỐC TUẤN