Làm báo - làm bạn với áp lực

Sau chuyến công tác ở xã vùng sâu, cả đoàn gật gà vì mệt rũ rượi. Vậy nhưng trên chuyến xe trở về, anh – một phóng viên gần 10 năm với nghề lại lo lắng không chợp được mắt. “Chuyến này về chắc có chuyện thật rồi”- giọng anh trầm buồn. Chưa kịp chia sẻ với anh, vài hôm sau chúng tôi đã nghe tin: “Anh nộp đơn xin nghỉ việc rồi, đợi 30 ngày nữa là nghỉ hẳn. Buồn lắm nhưng áp lực quá, chịu không xuể!”.

Làm báo, đầu óc luôn luôn phải suy nghĩ. Chưa viết xong bài ngày hôm nay đã lo đề tài cho ngày mai; chấp nhận những chuyến đi công tác đột xuất; phải quần quật đảm bảo tin bài thời sự vừa phải “vắt chân lên cổ” chạy cho kịp hạn bài kế hoạch được giao… Thực có mấy ai hiểu được những khó khăn, gian truân và áp lực của nghề làm báo?

Không chỉ lăn lộn thu thập tin tức, phóng viên còn phải chịu áp lực làm ra sản phẩm đúng định kỳ. Ảnh: B.A

Như hôm ấy, giữa trưa, anh bị “điều” đi công tác tại một xã vùng sâu, vùng xa. Bất ngờ với lịch công tác đột xuất, nhưng rồi vì trách nhiệm với công việc, chỉ vài phút chuẩn bị, anh phóng viên năng nổ vẫn nhanh chóng có mặt để kịp đi đưa tin trong thời gian 3 ngày. Bước lên xe, gương mặt anh khá mệt mỏi: Cả tuần vừa rồi tin bài nhiều quá, định chiều ở nhà viết bài kế hoạch để mai nộp mà giờ lại đi 3 ngày, không biết phải làm sao cho kịp.

Sau hơn nửa ngày băng qua các đoạn đường đèo quanh co, uốn lượn, đến tối, cả đoàn mới đến nơi. Bữa ăn tối kết thúc, mọi người quay trở về nghỉ ngơi sau một ngày dài say xe, mệt mỏi, còn anh tranh thủ lôi máy tính ra, cọc cạch gõ cho xong bài. Sáng hôm sau tỉnh dậy, khi cả đoàn ăn sáng, anh vẫn xem lại bài vở trước khi gởi.

Ngày hôm ấy nhóm phóng viên chúng tôi làm việc như một con thoi. Chương trình vừa diễn ra, ai nấy đều lóc cóc vừa quay, chụp, vừa gõ tin. Gõ xong, lại phải dò tìm sóng để gởi tin bài thời sự. Buổi sáng kết thúc, buổi chiều, cả nhóm lại phải tranh thủ đội mưa, đi khai thác thêm thông tin, lấy thêm hình ảnh để hoàn chỉnh bài viết. Mặt trời dần khuất, mọi việc mới căn bản hoàn thành.

Qua một đêm nghỉ ngơi, sáng hôm sau, cả đoàn đã phải lỉnh kỉnh vác máy móc, sổ, bút đi bộ hàng cây số, đến tận vườn sâm để lấy hình ảnh. Trời lúc nắng lúc mưa, đường dốc trơn trượt, mồ hôi thấm ướt hết từng lớp áo nhưng ai nấy đều cố gắng làm tốt công việc.

Làm không nghỉ chỉ để kịp tin bài, ấy vậy mà trở về, anh phải nhận kết quả cay đắng vì không đảm bảo bài kế hoạch. Đúng là phóng viên phải có trách nhiệm với bài viết của mình, nhưng giá như mọi người hiểu và chia sẻ được những áp lực về thời gian, áp lực về hoàn cảnh, thông cảm được cho hành trình của phóng viên thì có phải mọi việc đã dễ dàng hơn!

Đó là trường hợp phóng viên bị “bắt cóc bỏ dĩa”, còn nhiều tình huống, dù phóng viên chủ động nhưng cũng dở khóc dở cười. Nhiều chuyến công tác, phóng viên đã liên hệ từ trước, đặt lịch phỏng vấn kĩ càng, nhưng khi vượt hàng chục cây số, đến tận nơi, nhân vật phỏng vấn lại từ chối, không hợp tác. Lúc ấy, phóng viên đành phải cọc cạch trở về.

Rồi cũng có những lần lội bộ cả 4-5 tiếng đồng hồ để lấy thông tin, lúc trở về, chân tay như rời ra mỗi nơi mỗi khúc, ấy vậy nhưng cả đêm lại phải lọc cọc viết bài. Mắt sâu hõm, thèm lắm một giấc ngủ nhưng phải khi công việc, bài viết hoàn thành, phóng viên mới dám chợp mắt. Vậy đấy, không chỉ lăn lộn với thực tế để thu thập tin tức, phóng viên còn phải chịu áp lực làm ra sản phẩm đúng định kỳ, đúng ngày giờ, đúng thỏa thuận.

Nghề nào cũng đều có áp lực, nhưng với nghề báo, áp lực và thử thách luôn thường trực. Đâu chỉ có áp lực về thời gian, về bài vở, phóng viên còn chịu áp lực trước những cám dỗ, đe dọa.

Để làm được một bài khai thác vàng, khai thác gỗ trái phép, đồng nghiệp của tôi phải mất khá nhiều thời gian để suy nghĩ, lên kế hoạch dấn thân, ứng biến với những nguy hiểm. Họ kể rằng, những chuyến đi đó áp lực vô cùng, phần mất nhiều hơn phần được nhưng họ vẫn đi để có được những tin bài vạch trần những tiêu cực, xây dựng những điều phải trái, tích cực cho xã hội. Những áp lực khiến phóng viên vô cùng mệt mỏi nhưng đó cũng làm nên sức hấp dẫn cho những ai thực sự đam mê đi đến cùng những vấn đề “nóng”, có ích cho xã hội.

Rồi những bài báo viết, 9 người 10 ý, có người khen, kẻ chê, phóng viên lại chịu áp lực từ dư luận. Và cũng chính phóng viên phải chịu trách nhiệm trước những thông tin mà mình đưa ra. Đó chẳng phải là áp lực sao?

Làm báo là làm bạn với áp lực. Trước vô vàn áp lực đó, phóng viên cần phải tỉnh táo, cố gắng, nỗ lực vượt qua để có những bài viết hay, có ích cho xã hội. Và mỗi phóng viên cũng cần tự trang bị cho mình một tinh thần thép, vững vàng để có thể tiếp tục con đường làm báo mà không bị bỏ lỡ giữa chừng.

Với những chông gai, cạm bẫy, cùng với nỗ lực, cố gắng, những người làm nghề “mực mài nước mắt” cũng mong muốn mọi người có cái nhìn thiện cảm với nghề báo, hãy hiểu và thông cảm để họ tiếp tục “chiến đấu” theo đúng chuẩn mực, đạo đức nghề nghiệp, từ đó cho ra những bài viết hay, phản ánh đậm hơi thở của cuộc sống…

Bình An