Duyên nợ suối sông

Tác nghiệp bên sông. Ảnh: TN

Chưa lâu sau ngày tỉnh Kon Tum được thành lập lại, chúng tôi về Đăk Glei. Càng vui hơn, khi đó cũng là lần các nữ phóng viên Báo Kon Tum và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh cùng đi chung với nhau trong một chuyến công tác cơ sở. Lên đường vào giữa trưa, đến thị trấn huyện thì trời đã xế chiều. Cầu treo Đăk Pek bắc qua sông Pô Kô là nơi đầu tiên chị em chúng tôi dừng bước. Nghe tiếng bấy lâu, song lần đầu “chạm mặt”, con nước bắt nguồn từ miền núi xa đoạn chảy qua trung tâm huyện lỵ phía Bắc thật êm ái, hiền hòa. Lòng sông không rộng lắm. Cây cầu treo kiên cố bắc qua cũng chỉ “vừa tầm”: Xe máy qua từng chiếc một, người đi bộ để ý cách thưa. Qua đoạn cầu dập dình, sang đến bờ bên kia là không gian yên tĩnh, trong lành. Cả vùng bãi bồi trải dài xanh thắm màu bắp non đang kỳ kết hạt.

Dòng Pô Kô gần gũi với người dân Giẻ Triêng, Xơ Đăng nơi đây không chỉ vì năm tháng đi qua mang phù sa đắp bồi nên những vùng ô nà màu mỡ, mỗi năm hai vụ đem no ấm cho mọi nhà. Con sông còn rất đỗi thân thương bởi chỉ cần qua chiếc cầu treo cũ, là đến với một điểm trường đặc biệt: Trường Phổ thông Dân tộc nội trú huyện. Từ “chiếc nôi” gắn bó này, nhiều thế hệ học sinh con em đồng bào các DTTS vùng cực Bắc Tây Nguyên đã lớn khôn, trưởng thành.

Mỗi lần về với Đăk Glei, hầu như lần nào, chúng tôi cũng sẵn sàng xuôi  ngược để cảm nhận rõ hơn về những đổi thay của mảnh đất và con người vùng quê bên sông.

Vậy nên, dấu ấn không thể nào quên, ấy chính là đợt ảnh hưởng từ cơn bão lịch sử  tháng 9 năm 2009, để lại hậu quả nặng nề mà sau đó, phải mất nhiều công sức, thời gian, đồng bào địa phương mới có thể từng bước khắc phục. Hồi ấy, tại xã Đăk Pek, thôn Đăk Ven vốn chưa thoát nghèo càng gặp khó khăn hơn khi cây cầu treo qua sông bị lũ cuốn trôi gây ách tắc giao thông, trở ngại vận chuyển hàng hóa. Không thụ động “trông chờ”, chưa lâu sau khi cơn bão đi qua, bà con trong thôn đã chủ động hiến đất mở đường, góp công góp sức khẩn trương dựng lại cây cầu mới. Từng không ít lần về với bà con, nhóm phóng viên chúng tôi thêm một lần “có duyên” cùng nơi đây khi đã kịp thời có mặt ở cơ sở, ghi nhận nỗ lực của các cấp chính quyền và đồng bào địa phương để đưa vào sử dụng cầu treo mới Đăk Ven vào đúng dịp kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và 20 năm Ngày Quốc phòng toàn dân (12/12/2009).

Đặc thù Kon Tum ở vùng núi cao, địa hình chia cắt mạnh, nên có lẽ không thể kể hết từng địa bàn với bao nhiêu sông, suối chúng tôi đã qua. Cũng bởi lắm suối nhiều sông, nên thiệt hại kéo theo sau mỗi lần bão lũ đi qua, hẳn nhiên làm sao tránh khỏi. Và sức hồi sinh từ chính mỗi nơi này càng mang theo những tín hiệu  mừng vui, hy vọng đến thế nào!   

Còn nhớ, có dạo, thông tin liên tục cập nhật về hiện tượng “đu dây” qua suối qua sông tại một số “điểm nóng” dân cư tại địa bàn huyện Ngọc Hồi, Đăk Glei đã tạo nên sức lan tỏa không nguôi trước “dòng thời sự”. Duyên nợ đối với suối sông đã kêu gọi theo nỗ lực chung tay từ những tấm lòng sẻ chia để liên tiếp làm nên những cây cầu mới. Cuộc sống đôi bờ, nhờ đó, cũng từng bước đổi thay.

Đã lâu chưa trở lại Lung Leng, song câu chuyện với “Người giữ  hồn thuyền độc mộc” hôm nào là già A Nhơ thì vẫn còn nguyên trong tâm trí. Chính sự khéo léo, tài hoa đã giúp bà con các dân tộc thiểu số ở suối ở sông từ bao đời đã tự làm nên những “con đường trên mặt nước” rất riêng để mưu sinh và đắp vun cuộc sống. Giờ đây, già A Nhơ không còn khỏe nữa, thì lớp con cháu của ông ở miền “di chỉ khảo cổ” năm xưa lại tiếp nối cha ông một cách rất đáng tự hào. Không chỉ dẫn đầu các đội đua thuyền độc mộc trên sông Đăk Bla hằng năm, lớp trẻ hôm nay còn thêm chắc tay làm nên những con thuyền gỗ...

Miệt mài với từng trang viết, nên trong hành trình tác nghiệp của mình, mỗi người làm báo chúng tôi làm sao có thể bỏ quên ký ức về những lần đến với địa bàn ghi danh dòng sông con suối?! Cùng Pô Kô hào phóng xuôi dòng chảy hướng Bắc - Nam, rồi đổi hướng Đông Nam để đổ về Sê San huyền thoại, vùng Bắc Tây Nguyên xa xôi chúng tôi đi qua là cả dặm dài sóng nước Đăk Bla, Đăk S’Nghé, Đăk Pne..., là suối Đăk T’Kan, Đăk Kôi, Đăk Na...

Duyên nợ mến thương với từng con nước đầy vơi khiến mỗi lần dẫu đã bước chân đi, còn mong trở lại... Để vẫn được sáng thêm nhãn quan, giàu thêm chứng kiến và phong phú hơn trải nghiệm của chính mình.     

Thanh Như