Đăk Glei: Truyền dạy cồng chiêng, múa xoang cho học sinh

Trường Tiểu học Đăk Long (xã Đăk Long, huyện Đăk Glei) có hơn 750 học sinh, trong đó hầu hết là học sinh DTTS. Từ năm học 2017-2018 đến nay, nhà trường đã tuyên truyền, vận động phụ huynh cho 80 học sinh tham gia tập luyện và thành lập được 2 đội cồng chiêng, 1 đội múa xoang.

Thầy Nguyễn Công Cương - Hiệu trưởng nhà trường cho biết, các em học sinh trên địa bàn xã chịu nhiều thiệt thòi, khi thiếu điều kiện vui chơi, giải trí ngoài giờ học trên lớp. Do đó, các buổi sáng thứ 6 hàng tuần, Ban giám hiệu đã chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm quan tâm, sắp xếp, tổ chức sinh hoạt ngoại khóa cho các em theo khối lớp, hoặc toàn trường.

“Các buổi sinh hoạt ngoại khóa tổ chức các trò chơi dân gian và khuyến khích múa hát, sử dụng nhạc cụ dân tộc, biểu diễn cồng chiêng, múa xoang. Qua đó, chúng tôi đã khơi gợi được sự yêu thích, đam mê cồng chiêng, xoang trong các em học sinh. Từ đây, nhiều em đã tự nguyện đăng ký tập luyện và tham gia các đội cồng chiêng, múa xoang ở trường” - thầy Nguyễn Công Cương chia sẻ. 

Tuy nhiên, các giáo viên của Trường Tiểu học Đăk Long cũng tâm sự, hướng các em yêu thích văn hóa - văn nghệ dân gian thì dễ, nhưng để học sinh say mê, kiên trì học đánh cồng chiêng, múa xoang lại khó. Bởi lẽ các em học sinh còn nhỏ, chưa có kiến thức, sự am hiểu cơ bản về âm nhạc dân tộc. Do đó, nhà trường phải vận động phụ huynh, các nghệ nhân giúp đỡ, truyền dạy kiến thức cơ bản về các nhạc cụ, giúp các em làm quen dần.

Học sinh Trường PTDTBT THCS xã Đăk Long tham gia tập luyện đánh cồng chiêng. Ảnh: MT

Nghệ nhân A Phan ở làng Đăk Tu đã có 3 năm đồng hành với cô trò Trường Tiểu học Đăk Long. Theo ông, muốn dạy cho học sinh đánh cồng chiêng, múa xoang thì việc đầu tiên phải giúp các em nhận biết được từng bộ chiêng, sau đó là biết mỗi cái chiêng một lần gõ mấy tiếng và âm thanh của nó theo nhịp như thế nào, rồi cách đi xoang ra sao… Có thể lúc đầu còn lộn xộn, chưa hòa hợp âm thanh với nhau, hoặc các động tác xoang còn vụng về, lúng túng, người dạy phải kiên trì theo dõi và uốn nắn cho các cháu, dần dần cũng tương đối ổn. Việc làm này được các thầy cô giáo và người thân học sinh rất ủng hộ, nên ai cũng cố gắng đưa đón học sinh đúng giờ, đúng lịch trong tuần để tập luyện thành thạo cách đánh cồng chiêng, múa xoang.

Thầy Cương nhận xét, với sự kiên nhẫn, chịu khó của các nghệ nhân và sự nỗ lực luyện tập của học sinh, đến nay, nhiều em đã biểu diễn thuần thục cồng chiêng, múa xoang.

Tại Trường PTDTBT THCS xã Đăk Long, từ năm học 2016-2017, nhà trường bắt đầu triển khai dạy cồng chiêng, múa xoang cho các em học sinh và việc truyền dạy này được duy trì đến nay.

Thầy Trần Ngọc Mạnh- Hiệu trưởng nhà trường bộc bạch, khi bắt đầu triển khai việc truyền dạy cồng chiêng cho học sinh gặp không ít khó khăn, do nhà trường không có cồng chiêng, còn các nghệ nhân thì bận việc ruộng rẫy, khó bố trí thời gian dành cho việc truyền dạy.

Tháo gỡ khó khăn trên, nhà trường đã vận động phụ huynh cho mượn  cồng chiêng, rồi thuyết phục các nghệ nhân tranh thủ thời gian tham gia truyền dạy cồng chiêng, múa xoang cho học sinh. Năm đầu tiên có 35/540 em học sinh tham gia, sau đó tăng dần qua từng năm, đến nay đã có gần 100 em sinh hoạt ở 3 đội chiêng, xoang.

Năm học 2019-2020, tại Liên hoan Cồng chiêng - xoang dành cho học sinh phổ thông lần thứ II do Phòng GD&ĐT huyện tổ chức, Đội cồng chiêng, múa xoang của Trường PTDTBT THCS xã Đăk Long đã đạt giải Nhất. “Thành tích này ghi nhận sự nỗ lực tập luyện của học sinh, đồng thời là động lực cho thầy cô và các em học sinh tiếp tục luyện tập”- thầy Trần Ngọc Mạnh phấn khởi nói.

Trưởng phòng GD&ĐT huyện Đăk Glei - Lê Hải Lâm thông tin, thời gian qua, được sự ủng hộ của Thường trực Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Đăk Glei, Phòng GD&ĐT đã chỉ đạo, khuyến khích các trường thành lập các đội cồng chiêng học sinh và tổ chức liên hoan, giao lưu văn hóa truyền thống ở cấp trường, xã. Hiện nay, tất cả các trường tiểu học, THCS trên địa bàn huyện đều có ít nhất một đội cồng chiêng, múa xoang.

Với những hoạt động bổ ích hướng học sinh tham gia gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, ngành GD&ĐT huyện Đăk Glei đã tạo môi trường giáo dục thân thiện, giúp trẻ mỗi ngày đến lớp là một ngày vui, qua đó, góp phần tăng tỷ lệ chuyên cần của học sinh trên địa bàn lên 99,6%. Và đặc biệt là thiết thực chung tay gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn.      

Mai Trâm