Cuộc sống mới của đồng bào Brâu và Rơ Măm

Dân tộc Brâu hiện có 161 hộ, 513 khẩu, sinh sống tại làng Đăk Mế, xã Pờ Y, huyện Ngọc Hồi. Dân tộc Rơ Măm hiện có 128 hộ, 470 khẩu ở tại làng Le, xã Mô Rai, huyện Sa Thầy.

Triển khai thực hiện Quyết định số 2086/QĐ-TTg, ngày 30/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các DTTS rất ít người giai đoạn 2016 - 2025”, UBND tỉnh tổ chức phát triển kinh tế - xã hội, tạo mọi điều kiện để dân tộc Rơ Măm và Brâu vươn lên hòa nhập với cuộc sống cộng đồng; duy trì, phát triển, nâng cao vị thế của 2 dân tộc, giảm dần sự chênh lệch về khoảng cách phát triển với các dân tộc khác trong vùng; tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu tại làng Đăk Mế và làng Le - nơi sinh sống tập trung của đồng bào 2 dân tộc.

Theo Ban Dân tộc tỉnh, tổng kinh phí thực hiện các đề án là 159,259 tỷ đồng; trong đó, kinh phí thực hiện đề án hỗ trợ phát triển cho dân tộc Brâu là 68,376 tỷ đồng; dân tộc Rơ Măm là 90,883 tỷ đồng. Cùng với đó, Ban Dân tộc tỉnh đã tập trung hỗ trợ cho 2 dân tộc Brâu, Rơ Măm xây dựng kết cấu hạ tầng các thôn, làng như xây dựng công trình giao thông, thủy lợi, sửa chữa nhà rông; hỗ trợ phát triển sản xuất; nâng cao năng lực, trình độ sản xuất; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc; đẩy mạnh giáo dục, y tế, văn hóa với tổng vốn thực hiện trên 32 tỷ đồng.

Chiến sĩ Đồn Biên phòng 707 giúp bà con Rơ Măm sửa chữa nhà ở tại làng Le. Ảnh: N.N.D

Đến nay, cuộc sống của đồng bào Brâu và Rơ Măm đã chuyển biến tích cực; bà con đã biết làm ruộng nước hai vụ, trồng các loại cây công nghiệp dài ngày như cao su, cà phê, bời lời, chăn nuôi gia súc từng bước tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, tăng năng suất các loại cây trồng, vật nuôi. Đặc biệt, nhà ở của tất cả các hộ dân tộc Brâu và Rơ Măm đã được xây dựng kiên cố, chấm dứt tình trạng du canh, du cư, phá rừng làm nương rẫy như trước đây.

Dấu ấn rõ nét nhất trong nâng cao đời sống của nhân dân là việc tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng. Đến nay, đã trải nhựa được 10,5 km đường giao thông nội vùng và đường giao thông vào khu sản xuất; xây dựng 3 công trình trường học; 2 nhà rông văn hóa; 2 nhà ở truyền thống theo đúng nguyên mẫu nhà ở của dân tộc Brâu và Rơ Măm. Khai hoang, mở rộng 378ha diện tích đất sản xuất cho người dân; trong đó, diện tích đất trồng cây hằng năm của đồng bào Rơ Măm là 132 ha; khoanh nuôi, giao khoán bảo vệ trên 2.000ha rừng, bình quân 28ha/hộ. Đất sản xuất nông nghiệp của đồng bào dân tộc Brâu là 246ha, tăng 171 ha, đưa diện tích đất canh tác nông nghiệp bình quân đạt 0,58ha/người, cơ bản giải quyết được đất sản xuất. Tổ chức các mô hình trình diễn, hỗ trợ các loại cây, con, giống, phân bón, thuốc trừ sâu, máy cày tay, máy tuốt lúa có động cơ, bình bơm thuốc bảo vệ thực vật, máy xay xát gạo và phân công cán bộ khuyến nông, khuyến lâm trực tiếp hướng dẫn bà con.

Cùng với xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, đã tập trung xây dựng, sửa chữa 184 nhà, 134 giếng nước sinh hoạt; mắc điện cho 129 hộ; hỗ trợ kinh phí cho 99 hộ dân tộc Brâu làm nhà vệ sinh với mức 2 triệu đồng/hộ và xây dựng 3,5 km hệ thống điện khu dân cư. Hiện nay, trên 95% số hộ đã có điện thắp sáng; 100% số hộ có nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Đã cử 2 cán bộ y tế thôn, bản là người tại chỗ đi đào tạo, sau đó về công tác tại 2 làng để chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho người dân tốt hơn; tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em giảm đáng kể.

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động và có nguồn kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và hỗ trợ học sinh các cấp như hỗ trợ mỗi em học sinh mầm non, học sinh tiểu học tại các điểm làng là 70.000 đồng/tháng, học ở trường trung tâm có bán trú là 420.000 đồng/tháng; riêng dân tộc Brâu mở được 2 lớp xóa mù chữ cho 93 người trong độ tuổi từ 28-52 biết đọc và viết thành thạo; hỗ trợ mở lớp đào tạo nghề dệt thổ cẩm truyền thống cho 22 học viên. Số trẻ em ở độ tuổi đến trường được huy động đến lớp học đạt khá cao, không còn tình trạng trẻ em bỏ học đi làm rẫy như trước đây.

Thực hiện chương trình phủ sóng phát thanh, truyền hình, đã đầu tư 2 trạm thu, phát sóng truyền hình tại xã Mô Rai và Pờ Y với mục tiêu phủ sóng bao trùm làng Le và làng Đăk Mế, nơi đồng bào Rơ Măm và Brâu sinh sống. Cấp miễn phí phương tiện nghe nhìn cho đồng bào, trong đó hỗ trợ 2 bộ chảo thu DTH, ti vi 29 inch, âm li, loa. Hỗ trợ kinh phí để tổ chức tuyên truyền, mua trang phục truyền thống, cồng chiêng và phục dựng, tổ chức một số lễ hội truyền thống, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của bà con 2 dân tộc.

Tin tưởng rằng, với sự quan tâm, hỗ trợ đầu tư đặc biệt của Đảng và Nhà nước, đồng bào dân tộc Brâu và Rơ Măm sẽ vươn lên xây dựng cuộc sống mới.

Nguyễn Ngọc Diễm