An toàn là bạn

Nhiều người lao động không mấy quan tâm đến các quy định về AT,VSLĐ. Ảnh: HL

Sáng 6/5, sau khi tham gia Lễ phát động Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động và Tháng Công nhân năm 2025 tại Quảng trường 16/3 (thành phố Kon Tum), T. tất tả về thay bộ quần áo rồi chạy ra công trình. Cũng xin nói thêm, T. là một trong số đoàn viên công đoàn, người lao động hiện công tác, sinh sống trên địa bàn thành phố Kon Tum có hoàn cảnh khó khăn được tặng quà tại lễ phát động.

Đến nơi, T. bước lên giàn giáo cao chót vót, dựng chênh vênh phía trước mặt tiền ngôi nhà 4 tầng, bắt đầu công việc. Thỉnh thoảng, T. lại phải đu mình ra phía ngoài giàn giáo không có lưới bảo vệ chống rơi ngã.

Một người vận hành ròng rọc kéo xe rùa chất đầy gạch lên cao. Chiếc xe rùa đung đưa, phía dưới một số người vẫn miệt mài trộn hồ. T. vươn người ra, nắm lấy càng xe rùa kéo mạnh về phía mình.

Đó cũng là hình ảnh dễ thấy ở bất cứ công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ nào trên địa bàn tỉnh. Người làm ở đây phần lớn là lao động thời vụ nên không được trang bị kiến thức về an toàn lao động; quần áo bảo hộ, giày, găng tay phải tự trang bị, nên việc đi dép lê và không có găng tay khi làm việc là… bình thường. Những giàn giáo chông chênh thì không có lưới bảo vệ chống rơi ngã.

Cần phải khẳng định rằng, trong thời gian qua, tỉnh và các ngành chức năng đã rất quan tâm đến công tác an toàn vệ sinh lao động (AT,VSLĐ). Công tác tuyên truyền, hướng dẫn thi hành Luật AT,VSLĐ và hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về AT,VSLĐ được quan tâm triển khai.

Các cơ quan quản lý nhà nước cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, đôn đốc, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về AT,VSLĐ. Công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện kịp thời để ngăn ngừa các tai nạn lao động không đáng có xảy ra.

Nhận thức của các cấp, các ngành, người sử dụng lao động, người lao động và cộng đồng về AT,VSLĐ ngày càng được nâng cao. Đặc biệt, nhiều hoạt động hưởng ứng Tháng hành động về AT,VSLĐ được triển khai rộng khắp với các hình thức phù hợp tình hình thực tế.

Ở các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, công tác tuyên truyền, đào tạo cho đội ngũ làm công tác AT,VSLĐ, người sử dụng lao động và người lao động, chăm sóc sức khỏe người lao động cũng được quan tâm. Theo thống kê,  trong năm 2024,  tỉnh có 6.566 người được tập huấn, huấn luyện công tác AT, VSLĐ đạt 37,53%, tăng 2,83% so với năm 2023; có 1.948 đơn vị tham gia đóng bảo hiểm TNLĐ, bệnh nghề nghiệp cho 40.226 người.

Qua đó, đã góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người sử dụng lao động và người lao động về công tác AT,VSLĐ; cải thiện điều kiện làm việc, nâng cao sức khỏe người lao động, phòng ngừa các nguy cơ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, phòng chống cháy nổ.

Các doanh nghiệp, cơ sở sử dụng các máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động thực hiện theo quy định pháp luật về kiểm định kỹ thuật an toàn và các quy định pháp luật về sử dụng, xử lý sự cố an toàn tại nơi làm việc; chấp hành việc kiểm định và đăng ký theo quy định góp phần tích cực hạn chế những sự cố, nguy cơ mất an toàn lao động do các thiết bị gây ra trên địa bàn

Tuy nhiên, không biết bạn nghĩ gì khi thấy cảnh người lao động xỏ đôi dép lê, đội cái mũ lưỡi trai đứng chông chênh trên giàn giáo mà không có một dụng cụ bảo hiểm nào; hay nhoài người ra để kéo cái xe rùa đầy gạch treo bung biêng trên dây ròng rọc? 

Riêng tôi, bằng tất cả tình cảm, tôi lo lắng cho T. và những người làm cùng cậu ta mỗi ngày. Chỉ cần một chút bất cẩn, đều có thể dẫn đến một vụ tai nạn lao động.

Bởi theo đánh giá của cơ quan chức năng, trong số nguyên nhân chính dẫn đến các vụ tai nạn lao động, nguyên nhân do chủ quan của con người chiếm tới 60%, như: Không có hoặc thiếu quy trình, biện pháp làm việc an toàn; thiết bị không bảo đảm an toàn; không có hoặc huấn luyện thiếu về an toàn, vệ sinh lao động; không trang bị đủ phương tiện bảo vệ cá nhân; vi phạm quy trình, quy chuẩn an toàn, vệ sinh lao động.

Cần tăng cường hơn công tác bảo đảm AT,VSLĐ tại các công trình. Ảnh: H.L

“An toàn là bạn” là câu khẩu hiệu có thể thấy ở bất cứ công trình nào. Nhưng trên thực tế, có không ít người sử dụng lao động và người lao động lại không mấy quan tâm thực hiện các quy định về an toàn.

Vì nhiều lý do, bao gồm nhận thức về AT,VSLĐ và nguồn lực hạn chế, không ít chủ sử dụng lao động thường không mấy coi trọng việc huấn luyện an toàn lao động cho người lao động; lơ là việc kiểm tra định kỳ về kỹ thuật an toàn đối với các thiết bị, máy móc có yêu cầu nghiêm ngặt; không mấy quan tâm đến việc trang bị phương tiện bảo hộ.

Trong khi đó, nhiều người lao động chưa được huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động, chủ quan trong làm việc; thiếu kiến thức, kỹ năng làm việc an toàn đầy đủ và tác phong công nghiệp còn rất hạn chế.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, có lúc, có nơi thiếu kiểm tra, giám sát vấn đề AT,VSLĐ. Chính quyền cơ sở ở một số nơi cũng chưa thực sự quan tâm, dành nguồn lực cho công tác AT,VSLĐ.

Có thể thấy, “An toàn lao động” không đến từ câu khẩu hiệu treo tại công trình, mà là từ sự vào cuộc của nhiều phía.

Trước hết, bên cạnh việc tổ chức các hoạt động, như Tháng hành động về AT,VSLĐ, các ngành, địa phương, doanh nghiệp cần chủ động triển khai các hoạt động hỗ trợ, bảo vệ cho người lao động. Đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các vi phạm có thể dẫn đến tai nạn lao động.

Doanh nghiệp, cơ sở sản xuất cần quan tâm đầu tư, đổi mới công nghệ, thiết bị; tuân thủ các biện pháp giảm thiểu rủi ro về AT,VSLĐ; cải thiện điều kiện  nơi làm việc.

Và quan trọng nhất, bản thân người lao động phải có ý thức tự bảo vệ mình. Trong đó, nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình để yêu cầu người sử dụng lao động đảm bảo môi trường làm việc an toàn.

Hồng Lam