Bên dòng Đăk Bla

Bên bờ sông Đăk Bla thường xuyên diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Ảnh: T.H

Xanh mướt màu ấm no

Từ bao đời nay, dòng Đăk Bla uốn quanh bồi đắp phù sa màu mỡ đã tạo cho thành phố Kon Tum một vùng canh tác rộng lớn. Các thế hệ người dân, đặc biệt là người DTTS sinh sống dọc hai bên bờ sông đã và đang khai thác hiệu quả diện tích đất bãi bồi màu mỡ, được thiên nhiên ban tặng để phát triển nông nghiệp. 

Với bàn tay cần cù và sự linh hoạt trong canh tác, người dân các làng DTTS của các xã Đăk Rơ Wa, Vinh Quang, Ngọk Bay và các phường Thắng Lợi, Thống Nhất đã tạo nên những ruộng mía, rau, hoa  xanh mướt quanh năm, cung ứng cho thị trường thành phố Kon Tum. Nhờ đó, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều gia đình, giúp cuộc sống thêm đủ đầy.

Sau những trận mưa dài, những đám mía, ruộng bắp, rau củ của người dân làng Kon Hra Chót (phường Thống Nhất) càng thêm xanh mướt. Tranh thủ nắng ráo, người dân trong làng tích cực làm cỏ, xới đất, gieo trồng, thu hái rau quả, tiếng nói, tiếng cười rộn ràng cả một khu bãi sông.

Nhà chị Y Tun (làng Kon Hra Chót) có chưa đầy 2,5 sào đất ven sông, nhưng nhờ biết canh tác nên bốn mùa chị đều có sản phẩm thu hoạch, giúp gia đình có nguồn thu ổn định.

Vội vàng gom những cây bắp tươi mới bẻ trái để chặt cho bò ăn, sau đó còn hái rau mang lên phố bán cho kịp buổi chợ chiều, mồ hôi nhễ nhại, ướt đẫm cả chiếc áo đã bạc màu, nhưng khi hỏi về chuyện ruộng đồng, chị Y Tun vẫn rất phấn khởi, vui vẻ chia sẻ: Quanh năm suốt tháng, gần như ngày nào hai vợ chồng mình cũng ở ngoài bãi làm lụng, chỗ đất đẹp thì để trồng rau, bắp, chỗ đất cằn, xấu thì trồng cỏ voi nuôi bò. Rau, bắp được thu mang lên phố bán, bình quân mỗi ngày kiếm được khoảng 150 - 200 ngàn đồng, đủ để trang trải cuộc sống. Có nguồn thức ăn phụ phẩm nông nghiệp dồi dào nên mình vay vốn tín dụng chính sách đầu tư  nuôi bò vỗ béo, mỗi năm bán lời khoảng 30 triệu đồng để dành làm nhà cửa, mua sắm các vật dụng sinh hoạt, mua sắm cho con mỗi đầu năm học.

Xuôi theo dòng Đăk Bla, chúng tôi gặp anh Vũ Ngọc Minh (làng Kon Hra Chót) cũng đang tất bật làm cỏ, xới đất vun cho đám đậu mới trồng.

Anh Minh cho biết, quê anh ở miền Tây, nhưng nhờ bén duyên với với vợ là cô gái Ba Na nên ở lại Kon Tum định cư. Được bố mẹ vợ cho đám đất ven sông và thuê thêm của hàng xóm nên gia đình anh Minh hiện có hơn 3 sào đất trồng rau, đậu.

Anh Minh chia sẻ: Cũng như các gia đình xung quanh, nhà mình canh tác theo hướng luân canh, mùa nước cạn thì trồng đậu, dưa leo, bí đỏ, mướp; mùa nước lên thì trồng rau muống. Đám ruộng nhà mình ở khu thấp nên năm nào cũng có vài đợt ngập nước, tuy có lúc phải gián đoạn việc canh tác nhưng nhờ đó mà có phù sa bồi đắp, đất đai thêm màu mỡ, trồng cây gì cũng tốt tươi, năng suất thu hoạch khá cao. Vợ chồng mình bảo nhau chịu khó cuốc cày, lấy công làm lãi, mỗi tháng thu về 5 - 6 triệu đồng, đủ lo cho cuộc sống cả gia đình, khi nào rảnh đi làm thêm để tích lũy.

Dẫu nắng, dẫu mưa, sông Đăk Bla vẫn miệt mài chảy, mang theo phù sa bồi đắp cho bờ bãi, giúp hình thành nên những bãi mía, ruộng rau xanh thẳm. Từng vạt đất, đám ruộng là những câu chuyện về con người và đất đai, gắn bó, yêu thương cùng nhau gieo hạt, vun trồng cho mùa bội thu để cuộc sống thêm ấm no.

Vùng đất bãi bồi màu mỡ bên bờ sông Đăk Bla giúp nhiều gia đình có thu nhập ổn định từ hoạt động trồng trọt. Ảnh: T.H

“Đánh thức” kinh tế du lịch

Đối với người dân thành phố Kon Tum, dòng Đăk Bla không chỉ là mạch nguồn nuôi sống ruộng vườn, mà còn là biểu tượng gắn liền với lễ hội, đời sống văn hóa tinh thần.Trải qua nhiều thế hệ, các làng người DTTS sinh sống dọc theo đôi bờ dòng sông này đã tạo dựng, bồi đắp nên những giá trị văn hóa độc đáo, mang đậm bản sắc. Điều này giúp mở ra hướng phát triển du lịch trải nghiệm văn hóa gắn với khám phá thiên nhiên cảnh quan tươi đẹp của ghềnh thác, bãi cát, bãi bồi.

Thời gian qua, có nhiều địa điểm, ngôi làng dọc bên bờ sông được quy hoạch để phát triển du lịch cộng đồng như các làng Kon Jơ Ri, Kon K’Tu (xã Đăk Rơ Wa), Kon Klor (phường Thắng Lợi), Điểm du lịch văn hóa A Biu (làng Plei Klech, xã Ngok Bay). Từ đây, nhiều gia đình có cuộc sống ổn định hơn từ làm du lịch. Đó có lẽ là món quà tuyệt vời mà con sông mang lại cho người dân nơi đây.

Những năm gần đây, nhiều gia đình sinh sống bên bờ sông Đăk Bla đã đầu tư làm homestay, phát triển du lịch tại chỗ. Ảnh: T.H

Anh A Kâm (làng Kon K’Tu, xã Đăk Rơ Wa) cho biết, từ năm 2020, gia đình anh bắt tay xây dựng homestay để cung ứng dịch vụ lưu trú, thưởng thức ẩm thực cũng như tìm hiểu văn hóa của dân tộc Ba Na cho khách du lịch khi tới tham quan, trải nghiệm tại làng. Hiện tại, homestay Hnham Gya của anh có 2 phòng tập thể, 1 phòng đơn, sức chứa 18 người. Hàng tháng, homestay có khoảng 40 khách lưu trú và hàng trăm lượt khách tới tham quan, ăn uống, xem biểu diễn cồng chiêng, từ đó giúp gia đình anh có nguồn thu ổn định.

Ấp ủ ý tưởng làm du lịch tại chỗ dựa trên những cơ sở, điều kiện vốn có, mấy năm qua, A Mĩm (làng Kon Jơ Dri, xã Đăk Rơ Wa) đã đầu cải tạo, mở rộng nhà cửa xây dựng homestay Y H’Mai để đón du khách, đặc biệt là khách quốc tế tới tham quan, trải nghiệm.

A Mĩm chia sẻ: Du khách nước ngoài thích tìm hiểu về văn hóa, trải nghiệm đời sống sinh hoạt, lao động của người dân. Thế nên, họ thường đến ở homestay,  thưởng thức những món ăn dân dã, chế biến từ những nguyên liệu mình làm ra hoặc kiếm được từ sông, từ rẫy, không cần sang trọng, chỉ cần chân thành là đủ. Mỗi tháng, homestay của gia đình tôi đón vài chục lượt khách lưu trú, nhờ đó, mình vừa quảng bá văn hóa của dân tộc, vừa có nguồn thu ổn định.

Những năm gần đây, câu chuyện khai thác, phát triển kinh tế đêm bên dòng Đăk Bla đang ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm.

 Phát huy lợi thế về quang cảnh, không gian ven bờ sông, thành phố Kon Tum đã triển khai xây dựng các mô hình kinh tế ban đêm tại khu vực kè sông Đăk Bla- đường Bạch Đằng (đoạn từ Phan Đình Phùng đến Khu Di tích lịch sử Ngục Kon Tum, phường Quyết Thắng) và vỉa hè đường Trường Sa (phường Lê Lợi).

Khu phố đêm không chỉ là nơi người dân tản bộ, ngắm dòng Đăk Bla đủng đỉnh trôi về phía mặt trời mà còn diễn ra nhiều hoạt động trao đổi, mua bán các dịch vụ và các sản phẩm giải trí, ẩm thực, sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của địa phương, tạo ra một môi trường sống đa dạng, đáp ứng nhu cầu của mọi lứa tuổi.

Bên bờ sông Đăk Bla thường xuyên diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ thu hút được sự quan tâm của người dân và du khách. Ảnh: TH

Ông Bùi Trung Sơn - Chủ quầy trưng bày sản phẩm OCOP tại Phố đêm Đăk Bla cho biết: Vào mùa nắng, hay dịp lễ, tết, khu phố đêm Đăk Bla thường thu hút khá đông người. Nơi đây đang dần trở thành một điểm đến an toàn, sôi động, hấp dẫn người dân và du khách về đêm. Nhờ đó, các hộ kinh doanh, buôn bán cũng thuận lợi.

Dòng sông Đăk Bla vẫn chảy không ngừng nghỉ, có lúc hiền hòa, êm đềm, có lúc cuồn cuộn, dữ dằn nhưng mang lại những giá trị lớn cho cuộc sống. Nông nghiệp và du lịch – hai cánh cửa mở từ dòng sông đã và đang cùng nhau mang lại ấm no, khởi sắc cho người dân bên đôi bờ Đăk Bla.

Thiên Hương