Bánh chưng xanh ấm lòng ngày Tết

Mấy ngày nay, ở Đăk Ring mưa dầm dề, cho đến buổi sáng nay vẫn còn mưa, khiến người già, trẻ con không muốn rời bếp lửa, thôn quyết định tổ chức Ngày hội trong nhà rông. Ấy vậy mà khi những cặp bánh chưng xanh mướt được xếp đặt ngay ngắn trên bàn, khi tiếng chiêng ngân lên giục giã thì trời lại hửng nắng đẹp nên nhiều người ngồi trong nhà rông mà cứ tiếc hùi hụi.

Nhìn dân làng tụ tập đông đủ mà Bí thư chi bộ Đinh Văn Ôn và thôn trưởng A Tim vui quá, cười mãi. Cũng phải thôi, ai bảo thôn Ngọc Hoàng được chọn là thôn điểm của toàn huyện Kon Plông tổ chức Ngày hội cơ chứ!

A Tim hớn hở khoe: Nghe Chủ tịch xã nói, tất cả 89 thôn của huyện tổ chức Ngày hội Bánh chưng xanh, nhưng Ngọc Hoàng là thôn “mở màn” đấy nhé, vinh dự cho người Ca Dong mình lắm.

Nghe vậy, Chủ tịch UBND xã Đăk Ring Mai Xuân Mậu giải thích thêm: Với mong muốn tạo không khí sôi nổi, đầm ấm, gắn kết chặt chẽ tình làng nghĩa xóm; cùng chia sẻ, động viên dân làng đón Xuân mới vui tươi, an toàn, tiết kiệm, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, huyện Kon Plông chủ trương tổ chức Ngày hội Bánh chưng xanh ở các làng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là năm đầu tiên xã Đăk Ring nói chung, thôn Ngọc Hoàng nói riêng tổ chức Ngày hội Bánh chưng xanh, và thôn Ngọc Hoàng được chọn là thôn tổ chức điểm của huyện.

Vì vậy, từ đầu tháng Chạp, xã đã phân công cán bộ xuống các thôn, tiến hành họp dân phổ biến Kế hoạch tổ chức Ngày hội; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các hộ gia đình. Điểm ý nghĩa của Ngày hội đầu tiên tại Đăk Ring này là huyện hỗ trợ kinh phí, xã cử người hướng dẫn, dân làng tự mua nguyên liệu làm bánh, tự gói chứ không phải là những cặp bánh chưng được nấu sẵn đem đến tặng. Bà con phấn khởi, tham gia nhiệt tình lắm anh ơi- Chủ tịch Mậu kể.

Trong khi Bí thư Chi bộ Đinh Văn Ôn đang báo cáo ngắn gọn tình hình kinh tế-xã hội của thôn trong năm qua thì dân làng Ngọc Hoàng ngắm nhìn những chồng bánh chưng xanh xếp vuông vức trên bàn với ánh mắt hài lòng. Tự tay mình và dân làng rửa lá, thái thịt, gói bánh, nấu bánh đấy, nên mình tin chắc sẽ rất thơm ngon- A Hợp tự hào khoe...

Theo lời A Hợp thì mấy ngày qua, thôn Ngọc Hoàng tất bật, nhộn nhịp hẳn lên. Người già ra vườn tìm lựa những ống lồ ô thật dài, thật đẹp để chuốt lạt. Cánh đàn ông thì được giao nhiệm vụ làm thịt heo, kiếm củi nấu bánh. Vất vả nhất là phụ nữ, họ phải lên rừng chọn từng phiến lá dong thật to, thật xanh về rửa sạch, lau khô; rồi lựa gạo nếp, khâu này là kỳ công nhất, bởi ai cũng muốn lần đầu tiên gói bánh chưng phải thật ngon nên các bà, các chị tỷ mẩn chọn được những hạt gạo nếp tròn mẩy, đều tăm tắp như nhau.

Sáng 19 tháng Chạp (tức 16/1/2017), sau hiệu lệnh của thôn trưởng A Tim, những người được lựa chọn bắt đầu gói bánh, dân làng xem kín xung quanh. Lần đầu làm, không tránh khỏi những bỡ ngỡ, vụng về, nên thỉnh thoảng tiếng cười cứ rộ lên, nhưng người Ca Dong mình vốn khéo tay, ngày càng thành thạo, tiếng cười càng ít đi, thay vào đó là tiếng trầm trồ mỗi khi một cái bánh chưng vuông được hoàn thành nhanh chóng.

Đêm đó, nhà rông đỏ lửa nấu bánh dưới màn đêm mưa dầm dề. Người già thủ thỉ: Nói người Ca Dong ta chưa biết bánh chưng thì không đúng, bởi cũng có giao lưu với hộ người Kinh, rồi có Tết được tặng bánh chưng, nhưng chưa bao giờ gói bánh chưng. Bây giờ đời sống khá hơn rồi, người Ca Dong cũng ăn Tết truyền thống của đất nước mình, lại biết gói bánh chưng để góp thêm hương vị đậm đà, thắm tình đoàn kết trong bữa cơm ngày Tết. Ý nghĩa lắm đấy.

Vui nhất là phần phát bánh. 47 cặp bánh chưng được phát cho 47 hộ gia đình trong thôn. Theo quy định, khi đọc đến tên nhà ai thì nhà ấy cử đại diện lên nhận bánh, thế nhưng có nhà cử tới 2 đại diện vì “cả 2 đứa đều muốn lên nhận”. Y Dưng cười ngượng nghịu: Được nếm thử hương vị bánh chưng là mơ ước lâu nay của chị em cháu rồi. Năm nay được chia 1 cặp như thế này thì chắc hẳn các em sẽ rất vui. Cháu mong Tết sang năm, Ngày hội lại được tổ chức ở thôn...

Trao bánh chưng cho các hộ gia đình. Ảnh: Thành Hưng

Không chỉ những đứa trẻ được cầm cặp bánh trên tay thấy vui, mà những người trực tiếp tham gia vào quá trình chuẩn bị cũng háo hức không kém. Cô giáo Nguyễn Thị Như Y (điểm trường tiểu học thôn Ngọc Hoàng) chia sẻ: Vào dạy học ở Đăk Ring 5 năm rồi, đây là Tết đầu tiên em được tham gia gói bánh trong Ngày hội Bánh chưng xanh và trao tặng bánh cho dân làng nên em càng cảm nhận được ý nghĩa của chiếc bánh nhỏ bé đối với bà con vùng sâu vùng xa, và thấy mừng vì mình đã góp một phần công sức nhỏ bé để Tết nơi đây đầy đủ hơn.

Niềm vui trong Ngày hội càng nhân lên khi lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Công ty Điện lực Kon Tum- những đơn vị kết nghĩa với xã, thôn theo Nghị quyết 04/NQ-TU của Tỉnh ủy- cùng lên dự và có những phần quà ý nghĩa tặng các hộ gia đình đón Tết.

Chia tay thôn Ngọc Hoàng, chúng tôi lên đường vào trụ sở UBND xã. Lại bắt đầu có mưa phùn, lạnh căm căm. Qua thôn Tăng Pơ, tôi gặp một chị phụ nữ đi trên đường, tay ôm bó lá dong rừng, hỏi thăm thì chị khoe rằng đang đem lá xuống nhà rông, chuẩn bị gói bánh chưng.

Theo kế hoạch thì chiều 21 tháng Chạp (18/1), toàn bộ 9 thôn còn lại của Đăk Ring sẽ gói bánh chưng, và khi đêm xuống sẽ nổi lửa để ngày 22 tháng Chạp (19/1), những chiếc bánh chưng xanh sẽ được chia tận tay gần 450 hộ gia đình toàn xã, góp phần làm cho ngày Tết thêm ấm lòng...

Thành Hưng